Trong bối cảnh các blockchain như Ethereum ngày càng gặp giới hạn về tốc độ và chi phí giao dịch, Fantom (FTM) nổi lên như một giải pháp thay thế mạnh mẽ nhờ khả năng mở rộng vượt trội, phí rẻ và thời gian xác nhận giao dịch gần như tức thì. Với tầm nhìn xây dựng cơ sở hạ tầng cho DeFi, DApps và doanh nghiệp, làm cách nào để Fantom trở thành một trong những dự án Layer 1 tiềm năng nhất trên thị trường tiền điện tử? Hãy cùng Tiền ảo 24h tìm hiểu nhé.
FANTOM là gì?
Fantom (FTM) là một nền tảng blockchain Layer 1 hiệu suất cao, được thiết kế để cung cấp giao dịch nhanh, chi phí thấp và khả năng mở rộng mạnh mẽ cho các ứng dụng phi tập trung (DApps), tài chính phi tập trung (DeFi), và các hệ thống doanh nghiệp. Mục tiêu của Fantom là giải quyết ba vấn đề kinh điển của blockchain – tốc độ, khả năng mở rộng và tính phi tập trung – vốn đang là điểm nghẽn của các mạng lưới lớn như Bitcoin và Ethereum.
Fantom hoạt động trên một mạng lưới độc lập có tên Opera Mainnet, tương thích hoàn toàn với EVM (Ethereum Virtual Machine), giúp các nhà phát triển có thể dễ dàng chuyển ứng dụng từ Ethereum sang Fantom mà không cần thay đổi code. Điều này giúp rút ngắn thời gian triển khai DApps và giảm đáng kể chi phí vận hành cho các nhà phát triển.
Không chỉ tập trung vào hiệu năng, Fantom còn hướng tới việc xây dựng một hệ sinh thái toàn diện, bao gồm các mảng như DeFi, NFT, GameFi và cơ sở hạ tầng Web3. Nhờ vào sự kết hợp giữa tốc độ cao, tính ổn định và công nghệ tiên tiến, Fantom đang trở thành một trong những nền tảng Layer 1 được cộng đồng đánh giá cao nhất trong lĩnh vực blockchain.
Mục đích sử dụng Fantom
Fantom là nền tảng blockchain nổi bật với tốc độ xử lý giao dịch cực nhanh và chi phí cực thấp. Nhờ cơ chế đồng thuận Lachesis DAG, Fantom có thể xử lý hàng nghìn giao dịch mỗi giây mà không bị tắc nghẽn, vượt trội hơn nhiều blockchain truyền thống như Ethereum hay Bitcoin.
Ngoài hiệu năng vượt trội, Fantom còn hỗ trợ hợp đồng thông minh tương thích với Ethereum, giúp các nhà phát triển dễ dàng chuyển dApp sang Fantom mà không cần viết lại từ đầu. Mạng lưới của Fantom cũng có tính bảo mật cao, khả năng mở rộng linh hoạt và hệ sinh thái DeFi đang phát triển mạnh mẽ.
Xem thêm: Ethereum (ETH) là gì? Tiềm năng đầu tư ETH vào năm 2026
Cách thức hoạt động của FTM
Cơ chế đồng thuận Lachesis
Fantom sử dụng Lachesis, một cơ chế đồng thuận aBFT (Asynchronous Byzantine Fault Tolerance). Khác với các cơ chế đồng thuận cần sự đồng thuận toàn mạng, Lachesis cho phép mỗi node xác thực giao dịch độc lập, đảm bảo tốc độ và tính bảo mật cao.
Các đặc điểm của Lachesis gồm:
- Thời gian xác nhận chỉ 1–2 giây, nhanh hơn nhiều so với Ethereum;
- Bảo mật cao, ngay cả khi 1/3 node gặp lỗi hoặc bị tấn công;
- Không cần leader hoặc mining, giảm thiểu chi phí và năng lượng.
Kiến trúc DAG xử lý giao dịch song song
Thay vì lưu trữ giao dịch theo chuỗi tuyến tính, Fantom sử dụng cấu trúc DAG, cho phép nhiều giao dịch được xác thực cùng lúc. Điều này giúp loại bỏ tình trạng tắc nghẽn mạng và tăng khả năng mở rộng theo cấp số nhân.
Ưu điểm chính của mô hình DAG:
- Không cần block hay block time;
- Giảm chi phí lưu trữ và xử lý dữ liệu;
- Nâng cao hiệu suất toàn mạng lưới.
Lớp thực thi Opera Chain
Opera Chain là blockchain công khai (public chain) của mạng lưới Fantom, đóng vai trò trung tâm trong việc triển khai các ứng dụng phi tập trung (DApp), giao thức tài chính phi tập trung (DeFi) và hợp đồng thông minh (smart contract). Đây là lớp hạ tầng chính cho phép người dùng và nhà phát triển tương tác trực tiếp với hệ sinh thái Fantom.
Opera Chain được xây dựng dựa trên cơ chế đồng thuận Lachesis – một biến thể của công nghệ Directed Acyclic Graph (DAG) – giúp tương thích hoàn toàn với Ethereum Virtual Machine (EVM). Điều này có nghĩa là các nhà phát triển trên Ethereum có thể dễ dàng chuyển đổi hoặc triển khai lại hợp đồng thông minh của họ lên Fantom mà không cần viết lại mã nguồn.
Hệ sinh thái của FTM
Hạ tầng cốt lõi
Fantom Opera: Là chuỗi blockchain công khai (public chain) chính của Fantom, nơi diễn ra hầu hết các hoạt động như triển khai hợp đồng thông minh (smart contract), giao dịch DeFi và các ứng dụng phi tập trung (DApp). Opera Chain tương thích hoàn toàn với Ethereum Virtual Machine (EVM), giúp các nhà phát triển từ Ethereum có thể chuyển giao hoặc triển khai sản phẩm sang Fantom mà không cần viết lại mã.
Lachesis: Đây là cơ chế đồng thuận lõi của Fantom, sử dụng thuật toán asynchronous Byzantine Fault Tolerance (aBFT) kết hợp với cấu trúc Directed Acyclic Graph (DAG). Lachesis cho phép các node trong mạng lưới xác thực giao dịch độc lập và song song, giúp tăng tốc độ xử lý lên tới hàng nghìn giao dịch mỗi giây, đồng thời đảm bảo bảo mật và khả năng mở rộng cao.
FTM Token: Là đồng token gốc của hệ sinh thái Fantom, đóng vai trò quan trọng trong việc vận hành mạng lưới và khuyến khích người dùng.
Các dự án DeFi nổi bật
Hệ sinh thái DeFi trên Fantom phát triển mạnh mẽ nhờ tốc độ giao dịch nhanh và chi phí cực thấp, thu hút hàng trăm dự án triển khai. Một số dự án tiêu biểu bao gồm:
- SpookySwap & SpiritSwap: Hai sàn giao dịch phi tập trung (DEX) lớn nhất hệ Fantom, cung cấp các tính năng giao dịch, hoán đổi token và yield farming. SpookySwap hiện là DEX có khối lượng giao dịch lớn nhất trên mạng Fantom.
- Beethoven X & Scream: Là những giao thức lending và yield farming chủ chốt của Fantom. Beethoven X được xây dựng dựa trên Balancer V2, cho phép tạo pool thanh khoản đa tài sản và tối ưu hóa lợi nhuận.
- Geist Finance: Là nền tảng lending phi tập trung hoạt động tương tự Aave trên Ethereum. Geist Finance cho phép người dùng gửi tài sản để nhận lãi hoặc vay tài sản khác
NFT & GameFi
Fantom đang mở rộng mạnh mẽ sang lĩnh vực NFT và GameFi, nhờ chi phí giao dịch thấp, tốc độ xác nhận nhanh và công cụ hỗ trợ phát triển thân thiện. Một số dự án nổi bật gồm:
- Artion: Nền tảng NFT marketplace chính thức của Fantom, cho phép người dùng tạo, mua bán và đấu giá NFT với mức phí gas gần như bằng 0.
- PaintSwap: Dự án kết hợp giữa DEX và NFT marketplace, tạo ra một không gian giao dịch linh hoạt và tiện lợi cho cả nhà đầu tư lẫn nghệ sĩ.
- 8bit Ghosts: Bộ sưu tập NFT theo phong cách pixel art đặc trưng, thu hút sự chú ý của cộng đồng sưu tầm kỹ thuật số trên mạng Fantom.
Đội ngũ phát triển và nhà đầu tư lớn
Đội ngũ phát triển
Fantom được thành lập bởi Tiến sĩ Ahn Byung Ik, nhà khoa học máy tính tốt nghiệp Đại học Yonsei (Hàn Quốc). Ông cùng đội ngũ kỹ sư blockchain, chuyên gia mật mã học và nhà nghiên cứu hệ thống phân tán đã xây dựng Fantom trở thành một trong những nền tảng Layer 1 có hiệu năng hàng đầu.
Trước đây, Andre Cronje, người sáng lập Yearn Finance (YFI), từng đảm nhiệm vai trò kiến trúc sư kỹ thuật cho Fantom, đóng góp lớn trong việc tối ưu cơ chế đồng thuận và phát triển hệ sinh thái DeFi ban đầu.
Nhà đầu tư lớn
Các nhà đầu tư và đối tác chiến lược của Fantom bao gồm:
- Alameda Research, HyperChain Capital, Binance Labs, Genesis Block Ventures – những quỹ đầu tư hàng đầu trong lĩnh vực blockchain, hỗ trợ tài chính và kết nối mạng lưới toàn cầu.
- Chính phủ Afghanistan, tỉnh Punjab (Pakistan), và Dubai Blockchain Center – các tổ chức từng hợp tác thử nghiệm công nghệ Fantom trong hành chính công, quản lý chuỗi cung ứng và dữ liệu y tế, chứng minh tiềm năng ứng dụng thực tế của nền tảng.
Token của FTM là gì?
- Tên token: Fantom
- Blockchain: Fantom Opera
- Ký hiệu: FTM
- Tổng cung tối đa: 3.175.000.000 FTM
- Cung lưu hành hiện tại: 2.134.638.448 FTM
- Cơ chế đồng thuận: Proof of Stake (thuật toán Lachesis)
FTM Token được ra mắt vào năm 2018 cùng với sự hình thành của dự án Fantom Foundation, một tổ chức có trụ sở tại Hàn Quốc do Tiến sĩ Ahn Byung Ik sáng lập. Mục tiêu ban đầu của dự án là phát triển một nền tảng blockchain có khả năng mở rộng cao, giải quyết những hạn chế về tốc độ và chi phí của các hệ thống như Bitcoin hay Ethereum. Để hỗ trợ cho tầm nhìn này, FTM Token được phát hành như một công cụ kinh tế trung tâm, đảm bảo cho hoạt động của mạng lưới thông qua phí giao dịch, staking và quản trị.
Trong giai đoạn đầu, Fantom Foundation đã tổ chức ICO (Initial Coin Offering) vào năm 2018, huy động được khoảng 40 triệu USD từ cộng đồng và các quỹ đầu tư lớn. Việc phát hành FTM Token trên nhiều chuẩn khác nhau như ERC-20 (Ethereum) và BEP-2 (Binance Chain) giúp dự án nhanh chóng thu hút nhà đầu tư trên phạm vi toàn cầu.
Sau đó, token được tích hợp vào Fantom Opera mainnet khi mạng lưới chính thức ra mắt vào năm 2019, đánh dấu bước chuyển mình từ một dự án blockchain thử nghiệm sang một hệ sinh thái phi tập trung hoàn chỉnh.
Phân bổ FTM Token
Tổng cung FTM là 3.175.000.000 token, được phân bổ như sau:
- Phân bổ token của Fantom (FTM) được thiết kế hợp lý để đảm bảo cân bằng giữa phát triển kỹ thuật, mở rộng thị trường và duy trì động lực cho đội ngũ dự án.
- 40% – Token Sale: Dành cho việc bán token ra công chúng và nhà đầu tư sớm, nhằm huy động vốn và mở rộng cộng đồng người dùng ban đầu của Fantom.
- 30% – Market Development: Sử dụng cho các hoạt động phát triển thị trường như marketing, hợp tác chiến lược, tài trợ dự án và khuyến khích sử dụng hệ sinh thái Fantom.
- 15% – Advisors / Contributors: Phân bổ cho các cố vấn và cộng tác viên đã hỗ trợ dự án trong các mảng kỹ thuật, chiến lược, và phát triển quan hệ đối tác.
- 15% – Fantom Team & Founders: Trao cho đội ngũ sáng lập và phát triển cốt lõi như phần thưởng cho những đóng góp và tầm nhìn dài hạn, đồng thời giúp đảm bảo sự gắn bó của họ với dự án.
Lịch phát hành FTM Token
Giai đoạn 1 – Phát hành ban đầu (2018–2019):
Fantom bắt đầu phát hành FTM token thông qua đợt ICO vào giữa năm 2018, phân phối khoảng 40% tổng cung cho nhà đầu tư và cộng đồng. Sau ICO, token FTM được niêm yết trên nhiều sàn giao dịch lớn như Binance, KuCoin và OKX. Trong giai đoạn này, phần lớn token được mở khóa phục vụ cho việc phát triển sản phẩm, vận hành mạng thử nghiệm và thu hút nhà phát triển.
Giai đoạn 2 – Phát hành theo lộ trình (2020–2022):
Sau khi mainnet Fantom Opera ra mắt vào cuối năm 2019, dự án bắt đầu triển khai cơ chế staking và phát hành phần thưởng định kỳ cho người tham gia xác thực giao dịch. Khoảng 15–20% nguồn cung FTM được phát hành dần cho các validator và delegator thông qua chương trình staking, nhằm đảm bảo tính phi tập trung và bảo mật mạng lưới.
Giai đoạn 3 – Phát hành dài hạn (2023–2030):
Phần token còn lại, bao gồm token dành cho đội ngũ phát triển, cố vấn và quỹ hệ sinh thái, sẽ tiếp tục được mở khóa dần theo lộ trình dài hạn đến năm 2030. Cơ chế vesting được thiết kế để giảm áp lực bán và giữ ổn định giá trị FTM. Bên cạnh đó, các phần thưởng staking vẫn sẽ được phân bổ đều đặn cho đến khi tổng cung đạt mức tối đa 3.175 tỷ FTM.
Xem thêm: Solana là gì? Tìm hiểu và đánh giá tổng quan về SOL Token
Roadmap
2018: FTM được ra mắt thông qua hình thức ICO, với khoảng 40% tổng cung token được phân phối cho các nhà đầu tư ban đầu. Phần lớn lượng token này được mở khóa sớm để phục vụ việc niêm yết trên sàn và tài trợ cho quá trình phát triển hạ tầng ban đầu của mạng Fantom.
2019–2021: Lượng token FTM được phát hành dần thông qua các chương trình staking, phần thưởng cho validator và các quỹ khuyến khích cộng đồng. Đây là giai đoạn mạng lưới mở rộng mạnh mẽ, thu hút thêm nhiều người dùng và dự án xây dựng trên hệ sinh thái Fantom.
2022–nay: Tốc độ phát hành FTM giảm dần theo cơ chế giảm phần thưởng staking, hướng tới sự ổn định lâu dài. Lượng token còn lại chủ yếu được dành cho quỹ phát triển hệ sinh thái và hỗ trợ các dự án xây dựng ứng dụng phi tập trung trên nền tảng Fantom.
Kết luận
Fantom (FTM) là một trong những nền tảng blockchain tiềm năng nhất trong cuộc đua mở rộng DeFi toàn cầu. Với công nghệ Lachesis, tốc độ vượt trội và phí thấp, cùng đội ngũ phát triển uy tín, Fantom đang dần chứng minh vị thế của mình trong thế giới Web3. Nếu hệ sinh thái tiếp tục phát triển mạnh mẽ và giữ được ưu thế kỹ thuật, FTM hoàn toàn có thể trở thành một trong những blockchain nền tảng chủ lực trong tương lai.
Link đăng ký tài khoản các sàn giao dịch hàng đầu hiện nay: Binance/OKX/BingX/MEXC/Bybit/Bitget