Trong bối cảnh thị trường tiền mã hóa ngày càng mở rộng, DIA nổi lên như một giải pháp Oracle phi tập trung hàng đầu, đóng vai trò cầu nối quan trọng, cung cấp dữ liệu ngoài chuỗi đã được xác minh cho các smart contract. Nhưng DIA không chỉ là một nền tảng dữ liệu; token DIA là trung tâm của hệ sinh thái này. Bài viết này sẽ đi sâu vào tìm hiểu DIA là gì, đồng thời làm rõ về cơ chế quản trị độc đáo mà token DIA mang lại cho toàn bộ mạng lưới. Hãy cùng Tiền ảo 24h tìm hiểu nhé.
DIA là gì?
DIA (Decentralised Information Asset) là một nền tảng Oracle phi tập trung, mã nguồn mở, hoạt động như một cầu nối cung cấp dữ liệu ngoài chuỗi (off-chain) đã được xác minh và minh bạch cho các ứng dụng blockchain (smart contract) và các ứng dụng Tài chính Phi tập trung (DeFi). Điểm khác biệt cốt lõi của DIA so với các Oracle truyền thống là cơ chế quản trị và thu thập dữ liệu do cộng đồng sở hữu và quản lý.
Thay vì dựa vào một nguồn tập trung, DIA cho phép người dùng và các bên liên quan cùng nhau thu thập, xác minh và chia sẻ dữ liệu từ nhiều nguồn khác nhau, đảm bảo tính chống kiểm duyệt và độ tin cậy cao. Token gốc của nền tảng là DIA, được sử dụng cho mục đích quản trị, stake để đảm bảo chất lượng dữ liệu và khuyến khích các bên tham gia vào quá trình thu thập thông tin.

Mục tiêu phát triển của DIA:
- Tiêu chuẩn oracle cộng đồng: dia đặt mục tiêu trở thành tiêu chuẩn oracle phi tập trung hàng đầu. nền tảng này cung cấp dữ liệu minh bạch, chống kiểm duyệt và được quản lý hoàn toàn bởi những người nắm giữ token dia thông qua cơ chế bỏ phiếu.
- Mở rộng dữ liệu: tập trung vào việc đa dạng hóa dữ liệu ngoài chuỗi, bao gồm định giá nft và siêu dữ liệu. dia cũng mở rộng khả năng tích hợp đa chuỗi (multi-chain) để phục vụ nhiều ứng dụng defi trên các mạng lưới blockchain khác nhau.
- Tối ưu quản trị: liên tục cải thiện cơ chế quản trị phi tập trung để đảm bảo hiệu quả và công bằng. người nắm giữ token dia tham gia vào các quyết định quan trọng của giao thức như điều chỉnh nguồn dữ liệu và quản lý kho bạc cộng đồng (treasury).
- Tăng cường bảo mật: ưu tiên phát triển cơ chế bảo mật và khuyến khích mạnh mẽ, yêu cầu người đóng góp stake token dia. điều này giúp trừng phạt hành vi gian lận và nâng cao độ tin cậy tổng thể của dịch vụ oracle.
Xem thêm: Gas là gì? Tầm quan trọng của Gas Token trong các mạng lưới?
Cơ chế hoạt động của DIA
DIA được xây dựng trên nguyên tắc phi tập trung hóa hoàn toàn, nghĩa là đội ngũ phát triển không trực tiếp can thiệp vào việc tạo lập, quản lý hay xác thực dữ liệu. Thay vào đó, giao thức này sử dụng một hệ thống incentive (khuyến khích) dựa trên token DIA để thúc đẩy các bên liên quan (Stakeholders) thực hiện những nhiệm vụ này. Về cơ bản, bất kỳ người dùng nào cũng có thể tham gia vào việc cung cấp và đánh giá chất lượng dữ liệu trên nền tảng, và họ sẽ được thưởng bằng token DIA cho những đóng góp tích cực đó.

Quy trình hoạt động cốt lõi của mạng lưới DIA có thể được chia thành 5 bước như sau:
- Yêu cầu dữ liệu (data request): các bên liên quan sẽ xác định dữ liệu cần thiết chưa có trên hệ thống. họ đề xuất yêu cầu lên giao thức và nộp một khoản tài trợ nhỏ. nếu dữ liệu được cung cấp và xác thực thành công, người yêu cầu sẽ trả một khoản tiền thưởng bằng token dia cho bên cung cấp.
- Gửi dữ liệu (data submission): theo yêu cầu, người cung cấp sẽ triển khai các công cụ quét dữ liệu để kết nối với các api bên ngoài hoặc dữ liệu on-chain, sau đó gửi thông tin này đến giao thức và nhận thưởng là token dia.
- Xác thực (validation): các nhà phân tích sẽ xác minh tính hợp lệ của mã dữ liệu bằng cách sử dụng cơ chế staking dia token. nếu dữ liệu bị nghi ngờ là sai lệch, bất kỳ người dùng nào cũng có thể thách thức mã đã gửi bằng cách đặt cược dia. cộng đồng sẽ bỏ phiếu để xác định bên nào cung cấp giải pháp chính xác và bên đó sẽ nhận được phần thưởng. mạng lưới cũng trao thưởng cho việc tìm ra lỗi hoặc lỗ hổng bảo mật.
- Lưu trữ dữ liệu (data storage): sau khi dữ liệu đã được xác minh tính chính xác, nó sẽ được lưu trữ vĩnh viễn trong một cơ sở dữ liệu mã nguồn mở và được công bố công khai trên nền tảng.
- Sử dụng (usage): dữ liệu đã được xác thực trên dia có thể được truy cập bởi các ứng dụng thông qua oracle on-chain (trên chuỗi) hoặc api off-chain (ngoài chuỗi). trong khi dữ liệu lịch sử tài chính thường được truy cập miễn phí, người dùng có thể sử dụng token dia để yêu cầu các api cụ thể, mới mẻ hơn hoặc tùy chỉnh theo nhu cầu.
Hệ sinh thái của DIA
Các sản phẩm của DIA chủ yếu là các dịch vụ cung cấp dữ liệu (data feeds) linh hoạt và có thể tùy chỉnh:
- Nguồn cấp dữ liệu giá token (token price feeds): Đây là dịch vụ cốt lõi, cung cấp dữ liệu giá real-time (thời gian thực) cho hàng nghìn loại token. Điểm đặc biệt là dữ liệu được thu thập trực tiếp từ nhiều sàn giao dịch tập trung (cex) và phi tập trung (dex) với khối lượng lớn, đảm bảo tính chống thao túng và độ chính xác cao.
- Dịch vụ oracle stack (oracle stacks): Sản phẩm này cho phép các nhà phát triển dapp tạo ra các nguồn cấp dữ liệu oracle tùy chỉnh theo nhu cầu riêng của họ. Họ có thể lựa chọn các nguồn dữ liệu, phương pháp tính toán (methodology) và tần suất cập nhật để phù hợp với các ứng dụng như giao thức cho vay, sàn giao dịch phái sinh, hoặc bảo hiểm.
- Oracle giá nft (nft price oracles) / dia xmarket / dia xfloor: DIA mở rộng sang lĩnh vực nft bằng cách cung cấp các nguồn cấp dữ liệu giá sàn (floor price) cho các bộ sưu tập nft. Sản phẩm này giúp các dự án nftfi (defi + nft) có thể thực hiện định giá tài sản, cho vay hoặc tạo phái sinh dựa trên giá trị của nft một cách tin cậy.
- Bằng chứng dự trữ (proof of reserve feeds) / dia xproof: Cung cấp dữ liệu minh bạch và đã được xác minh về tài sản dự trữ của các stablecoin, cầu nối (bridges) hoặc các tổ chức tiền mã hóa. Điều này giúp tăng cường tính minh bạch và niềm tin trong hệ sinh thái.
- Nguồn cấp dữ liệu tài sản thực (real-world asset – rwa feeds): DIA bắt đầu cung cấp các nguồn cấp dữ liệu cho các tài sản truyền thống như cổ phiếu, hàng hóa (commodities) và ngoại hối (fx) để tích hợp các tài sản thực vào chuỗi khối.
- Tính ngẫu nhiên có thể xác minh (verifiable randomness – dia xrandom): Cung cấp một nguồn ngẫu nhiên không thể dự đoán và có thể kiểm chứng on-chain, rất quan trọng cho các ứng dụng gamefi, xổ số, hoặc các sự kiện cần tính ngẫu nhiên an toàn.
Xem thêm: Biconomy là gì? Giao diện trải nghiệm Web3 có 1-0-2 trên toàn thế giới
Đội ngũ phát triển và các nhà đầu tư lớn
Đội ngũ phát triển
Đội ngũ phát triển của DIA là một tập hợp các chuyên gia đến từ lĩnh vực tài chính truyền thống và blockchain với kinh nghiệm sâu rộng tại các tổ chức hàng đầu. Đội ngũ nòng cốt được thành lập bởi Michael Weber (chuyên gia tài chính và công nghệ) và Paul Claudius (chuyên gia kỹ thuật).
Thay vì chỉ tập trung vào một nhóm cá nhân, DIA nhấn mạnh vào mô hình phát triển cộng đồng và mã nguồn mở. Điều này có nghĩa là, bên cạnh đội ngũ cốt lõi, dự án còn được xây dựng và kiểm định bởi một mạng lưới rộng lớn các nhà phát triển, nhà phân tích dữ liệu và người đóng góp từ khắp nơi trên thế giới, phù hợp với triết lý phi tập trung của một giao thức Oracle do cộng đồng sở hữu.
Các nhà đầu tư lớn
DIA đã thu hút sự chú ý và nhận được hỗ trợ từ nhiều nhà đầu tư mạo hiểm (VC) và đối tác chiến lược có uy tín trong ngành công nghiệp blockchain. Trong vòng gọi vốn ban đầu và các vòng phát triển sau đó, DIA đã nhận được sự đầu tư từ các quỹ hàng đầu. Một số nhà đầu tư lớn tiêu biểu bao gồm Outlier Ventures, một vườn ươm nổi tiếng tập trung vào Web3 và blockchain, và Rockaway Blockchain Fund, một quỹ đầu tư chuyên về tài sản số.
Ngoài ra, DIA còn có mối quan hệ đối tác chiến lược với các nền tảng và dự án lớn nhằm mở rộng phạm vi dữ liệu và tích hợp trên nhiều chuỗi khối. Sự tham gia của các nhà đầu tư và đối tác này không chỉ cung cấp nguồn vốn mà còn mang lại sự hỗ trợ về mặt chuyên môn, mạng lưới kết nối, giúp củng cố vị thế của DIA như một oracle phi tập trung quan trọng trong hệ sinh thái DeFi.
Một số đặc điểm nổi bật của DIA
- Phi tập trung hoàn toàn: là giao thức oracle mã nguồn mở và được quản lý hoàn toàn bởi cộng đồng thông qua token dia, đảm bảo tính chống kiểm duyệt.
- Dữ liệu minh bạch & tùy chỉnh: thu thập dữ liệu trực tiếp từ api của các sàn giao dịch (cex/dex). người dùng có thể yêu cầu tùy chỉnh nguồn dữ liệu và phương pháp tính toán giá theo nhu cầu cụ thể.
- Hỗ trợ đa chuỗi rộng rãi: tích hợp và cung cấp dịch vụ oracle trên một số lượng lớn các chuỗi khối, hỗ trợ tối đa cho các dự án hoạt động trong môi trường multi-chain.
- Đa dạng hóa dữ liệu: ngoài dữ liệu giá tiêu chuẩn, dia còn cung cấp các oracle cho các lĩnh vực phức tạp như oracle giá nft, bằng chứng dự trữ, và tính ngẫu nhiên có thể xác minh.
Token của DIA là gì?
Thông tin cơ bản về DIA Token
- Tên Token: DIA
- Ký hiệu: DIA
- Blockchain: Đa Chuỗi (Multi-Chain)
- Tiêu chuẩn Token: Tương thích với ERC-20 và các tiêu chuẩn token của từng mạng lưới khác.
- Tổng cung tối đa: 200.000.000 DIA
- Cung lưu hành: 119.676.104 DIA
- Loại Token: Quản trị & Tiện ích (Governance & Utility Token)

DIA Token là token tiện ích và quản trị gốc (native) của nền tảng Oracle phi tập trung DIA. Nó đóng vai trò trung tâm trong việc duy trì và điều hành hệ sinh thái DIA. Token DIA được sử dụng chủ yếu để tham gia vào cơ chế quản trị (governance), cho phép người nắm giữ bỏ phiếu về các quyết định quan trọng của giao thức như thêm nguồn dữ liệu mới, phân bổ quỹ, hoặc thay đổi các thông số kỹ thuật.
Ngoài ra, DIA Token còn là một công cụ khuyến khích (incentive); người dùng phải stake token DIA để xác thực dữ liệu, thách thức dữ liệu sai, hoặc nhận thưởng khi cung cấp dữ liệu chính xác. Tóm lại, DIA Token không chỉ là một tài sản giao dịch mà còn là chìa khóa để vận hành và bảo đảm chất lượng của dịch vụ Oracle phi tập trung này.
Phân bổ DIA Token

Việc phân bổ tổng cung token DIA được thực hiện theo cấu trúc sau:
- Kho bạc (Treasury): 42.86% – Là nguồn quỹ lớn nhất, được sử dụng cho việc phát triển giao thức, hỗ trợ cộng đồng và đảm bảo tính bền vững lâu dài thông qua quản trị.
- Đốt Token (Token Burn): 15.59% – Phần token được đốt để giảm tổng cung, tiềm năng tăng giá trị cho các token đang lưu hành.
- Incentive Hệ sinh thái (Ecosystem Incentives): 13.87% – Dành để thúc đẩy sự phát triển của các dApps và khuyến khích người dùng tham gia vào hệ sinh thái.
- Nhà đầu tư ban đầu (Institutional Seed Investors): 12.94% – Phân bổ cho các quỹ và nhà đầu tư chiến lược đã hỗ trợ dự án trong giai đoạn đầu.
- Đội ngũ phát triển (Team): 11.75% – Dành cho đội ngũ nòng cốt của dự án.
- Bán theo Đường cong Liên kết & Đốt (Bonding Curve Sale & Burn): 2.19% – Phần token được phân bổ thông qua cơ chế bán ban đầu.
- Cố vấn (Advisors): 0.80% – Phân bổ cho các cố vấn chiến lược của dự án.
Lịch phát hành DIA Token

Lịch phát hành token DIA cho thấy một cơ chế mở khóa theo thời gian được thiết kế để phân phối token một cách dần dần và có kế hoạch. Phần lớn token đã được mở khóa trong giai đoạn từ năm 2021 đến đầu năm 2024. Biểu đồ cho thấy nguồn cung lưu hành đã tăng nhanh chóng trong những năm đầu và đạt ngưỡng ổn định đáng kể vào khoảng giữa năm 2024.
Từ năm 2026 trở đi, tốc độ mở khóa sẽ chậm lại đáng kể. Trong cơ cấu này, Kho bạc (Treasury) là nguồn cung lớn nhất và được mở khóa chậm nhất, kéo dài đến năm 2032, đảm bảo rằng cộng đồng sẽ có nguồn lực dồi dào để phát triển giao thức trong dài hạn. Lịch phát hành này phản ánh cam kết của DIA về việc quản lý nguồn cung một cách có trách nhiệm để hỗ trợ sự phát triển bền vững của hệ sinh thái.
Roadmap
- Giữa 2024 – Tăng cường Độ tin cậy (Trust & Security): Hoàn thiện các cơ chế staking và khuyến khích mới để đảm bảo chất lượng dữ liệu. Tập trung vào việc tăng mức trừng phạt (slashing) đối với hành vi cung cấp dữ liệu sai lệch và thưởng cao hơn cho các nhà phân tích trung thực.
- Cuối 2024/Đầu 2025 – Mở rộng Dữ liệu Chuyên biệt: Tập trung vào việc mở rộng các sản phẩm oracle giá nft và dữ liệu tài sản thực (RWA) trên các chuỗi khối mới. Cải tiến dịch vụ oracle stack để cho phép các dApp tạo ra các nguồn cấp dữ liệu cực kỳ phức tạp và tùy chỉnh mà không cần sự can thiệp của đội ngũ cốt lõi.
- 2025 – Mở rộng Phạm vi Chuỗi khối (Chain Coverage) Lớn: Tăng cường khả năng tích hợp và hỗ trợ oracle trên các blockchain layer 1 và layer 2 mới nổi. Mục tiêu là trở thành nhà cung cấp oracle đa chuỗi (multi-chain oracle provider) có phạm vi tích hợp lớn nhất trong thị trường.
- Tương lai – Đạt được Quản trị Phi tập trung Hoàn toàn (Full DAO): Mục tiêu dài hạn là chuyển giao hoàn toàn quyền kiểm soát giao thức và kho bạc (treasury) cho cộng đồng nắm giữ token DIA. Đảm bảo DIA vận hành như một DAO thực thụ, củng cố vị thế là nền tảng oracle phi tập trung, minh bạch, được cộng đồng sở hữu và quản lý hoàn toàn.
Cập nhật giá DIA mới nhất hôm nay
Giá DIA (DIA) mới nhất hôm nay theo Coinmarketcap.
Có nên đầu tư DIA không?
Việc quyết định đầu tư vào DIA token phụ thuộc vào sự chấp nhận rủi ro và chiến lược cá nhân của bạn. DIA nổi bật nhờ vào mô hình oracle phi tập trung hoàn toàn và sự quản trị dựa trên cộng đồng, cung cấp một giải pháp dữ liệu minh bạch, chống kiểm duyệt, khác biệt với các đối thủ tập trung. Tiềm năng của DIA nằm ở việc mở rộng hỗ trợ đa chuỗi và đa dạng hóa sản phẩm sang các lĩnh vực tăng trưởng như oracle giá NFT và dữ liệu RWA.
Tuy nhiên, cũng như mọi tài sản tiền mã hóa, DIA đối mặt với sự cạnh tranh khốc liệt từ các nền tảng oracle đã thành lập. Nhà đầu tư cần nghiên cứu kỹ lưỡng về nhu cầu thị trường đối với dịch vụ dữ liệu phi tập trung, phân tích lộ trình phát triển (roadmap) và theo dõi tốc độ tích hợp của DIA vào các ứng dụng DeFi và Web3 trước khi đưa ra quyết định đầu tư.
Kết luận
Tóm lại, DIA không chỉ là một nhà cung cấp Oracle thông thường mà là một giao thức dữ liệu phi tập trung, mã nguồn mở, được xây dựng và quản lý bởi chính cộng đồng. Bằng cách loại bỏ sự phụ thuộc vào các nguồn dữ liệu tập trung, DIA cam kết mang lại sự minh bạch và chống kiểm duyệt tuyệt đối cho các ứng dụng Web3.
Link đăng ký tài khoản các sàn giao dịch hàng đầu hiện nay: Binance/OKX/BingX/MEXC/Bybit/Bitget

