Trong bối cảnh thị trường NFT đang ngày càng phát triển và đòi hỏi các giải pháp về tốc độ, chi phí, Zora đã nổi lên như một cái tên đột phá. Được xây dựng trên nền tảng Layer 2 tiên tiến, Zora không chỉ là một giao thức mà còn là một mạng lưới được thiết kế đặc biệt để giúp người sáng tạo và nhà sưu tầm tương tác với NFT một cách hiệu quả và tiết kiệm chi phí nhất. Vậy chính xác Zora là gì, điều gì khiến nó trở thành nền tảng NFT đột phá? Hãy cùng Tiền ảo 24h tìm hiểu nhé.
Zora là gì?
Zora là một giao thức và một mạng lưới blockchain Layer 2 được xây dựng chuyên biệt để tối ưu hóa trải nghiệm tạo (mint) và giao dịch các tài sản NFT. Zora được phát triển trên công nghệ Optimistic Rollup và sử dụng Ethereum làm lớp bảo mật cơ sở, giúp mạng lưới này thừa hưởng tính phi tập trung và bảo mật của Ethereum trong khi cung cấp tốc độ xử lý giao dịch cao hơn và phí gas thấp hơn đáng kể.
Zora định vị mình không chỉ là một marketplace đơn thuần, mà là một cơ sở hạ tầng nền tảng cho phép bất kỳ ai cũng có thể xây dựng ứng dụng, marketplace hoặc dự án NFT của riêng mình trên đó, hướng đến việc tạo điều kiện cho các nhà sáng tạo.
Mục tiêu phát triển của Zora:
- Giảm thiểu chi phí và Tăng tốc độ giao dịch: Mục tiêu hàng đầu của Zora là làm cho việc tạo NFT trở nên siêu rẻ, thậm chí gần như miễn phí trong một số trường hợp. Bằng cách sử dụng công nghệ Layer 2, Zora muốn loại bỏ rào cản về phí gas cao của Ethereum Layer 1, từ đó mở rộng khả năng tiếp cận NFT cho mọi người dùng và nghệ sĩ.
- Xây dựng Nền tảng cho Người Sáng tạo: Zora muốn trở thành cơ sở hạ tầng nền tảng (base layer) cho kinh tế người sáng tạo. Thay vì chỉ là một nơi để mua bán, mục tiêu của họ là cung cấp các công cụ và giao thức mở để bất kỳ ai cũng có thể xây dựng trên Zora Network—từ các marketplace mới, ứng dụng xã hội, đến các dự án NFT phức tạp.
- Thúc đẩy tính mở và Phi tập trung: Zora cam kết duy trì tính mở của giao thức. Các tính năng và công cụ của Zora đều được thiết kế để có thể dễ dàng được kết hợp và tái sử dụng bởi các nhà phát triển bên ngoài, đảm bảo rằng hệ sinh thái NFT vẫn giữ được tinh thần phi tập trung và chống kiểm duyệt.
Xem thêm: Baby Doge Coin là gì? Từ meme tới cơ hội đầu tư triệu đô
Cơ chế hoạt động của Zora
Cơ chế hoạt động của Zora được xây dựng trên nguyên tắc tối ưu hóa chi phí và tốc độ bằng cách tận dụng công nghệ Layer 2 (L2) trên nền tảng bảo mật của Ethereum.
Cụ thể, Zora Network là một mạng lưới L2 sử dụng công nghệ Optimistic Rollup (dựa trên OP Stack). Cơ chế này hoạt động như sau:
- Xử lý Giao dịch ngoài Chuỗi: Hàng loạt giao dịch NFT được xử lý trên Zora Network L2. Tại đây, tốc độ xử lý nhanh hơn và phí giao dịch (gas fee) thấp hơn rất nhiều so với Layer 1.
- Đăng dữ liệu lên Ethereum (On-chain): Dữ liệu của các giao dịch đã được xử lý trên L2 sẽ được tổng hợp, nén lại và gửi về Ethereum Layer 1 định kỳ. Ethereum đóng vai trò là lớp thanh toán và bảo mật cuối cùng, đảm bảo tính hợp lệ, phi tập trung và chống kiểm duyệt cho tất cả các tài sản NFT trên Zora.
- Tối ưu hóa NFT Minting: Zora đã tối ưu hóa các hợp đồng thông minh của mình để việc tạo NFT trở nên cực kỳ hiệu quả về gas. Kết hợp với lợi thế chi phí thấp của L2, Zora giúp giảm thiểu phí minting gần như về mức tối thiểu, loại bỏ rào cản chi phí cho người sáng tạo và người dùng mới.
Hệ sinh thái của Zora
Zora V3 Marketplace
Zora V3 là phiên bản nâng cấp của sàn giao dịch NFT (NFT Marketplace) cốt lõi của Zora, nổi bật với các tính năng sáng tạo. Nền tảng này ưu tiên bảo vệ quyền lợi của nghệ sĩ bằng cách đảm bảo việc thanh toán tiền bản quyền (royalty) được thực hiện hoàn toàn trên chuỗi (on-chain) một cách tự động và vĩnh viễn.
Về mặt quản trị, Zora V3 sử dụng kiến trúc mới cho phép Zora DAO có thể đề xuất và cập nhật các tính năng, thúc đẩy mô hình quản trị cộng đồng. Đặc biệt, Zora V3 đã giới thiệu cơ chế “Finders Fee” – một tính năng trả hoa hồng cho những người dùng đóng vai trò môi giới, khuyến khích họ mời người khác mua NFT thông qua các liên kết chia sẻ.
Bộ Công cụ phát triển
Bên cạnh sàn giao dịch, Zora còn phát triển một loạt các công cụ và dịch vụ cốt lõi hỗ trợ các nhà phát triển và nhà sáng tạo:
- Nouns Builder là công cụ cho phép người dùng nhanh chóng tạo ra một Tổ chức Tự trị Phi tập trung (DAO).
- Create là nơi hỗ trợ triển khai các bộ sưu tập NFT (NFT collectibles) cho các dự án và nghệ sĩ.
- Zora cung cấp API để truy xuất dữ liệu thị trường NFT, giúp theo dõi và phân tích các sự kiện trên chuỗi.
- Zora Development Kits (ZDK) là bộ công cụ giúp các developer dễ dàng truy cập và tương tác với API của Zora mà không cần kiến thức chuyên sâu.
Cuối cùng, NFT Rendering hỗ trợ đa dạng các công cụ để hiển thị hiệu quả các loại hình NFT khác nhau (như ảnh, video, GIF, âm nhạc, v.v.).
Đội ngũ phát triển và các nhà đầu tư lớn
Đội ngũ phát triển
Đội ngũ phát triển của Zora được dẫn dắt bởi một nhóm các nhà đồng sáng lập giàu kinh nghiệm, bao gồm Dee Goens, Jacob Horne, Tyson Battistella, và Slava Kim. Ngoài đội ngũ sáng lập cốt lõi này, dự án còn có sự tham gia của các chuyên gia trong lĩnh vực khác như Shahab Asghar, người giữ vai trò Tổng Cố vấn Pháp lý (General Counsel), và Steve Jang, người đảm nhận vị trí Thành viên Hội đồng Quản trị (Board Member), cung cấp định hướng chiến lược và pháp lý cho sự phát triển của Zora.
Các nhà đầu tư lớn
Zora đã chứng minh được tiềm năng của mình trong lĩnh vực NFT và thu hút được sự quan tâm mạnh mẽ từ các quỹ đầu tư mạo hiểm (Venture Capital) hàng đầu trong ngành công nghiệp crypto. Trong suốt quá trình phát triển, Zora đã huy động thành công tổng cộng khoảng 60 triệu USD qua nhiều vòng gọi vốn, nổi bật với sự tham gia của các nhà đầu tư lớn sau:
- Haun Ventures: Quỹ đầu tư này đã dẫn dắt vòng gọi vốn lớn nhất của Zora (50 triệu USD), thể hiện sự tin tưởng vào mô hình kinh tế người sáng tạo dựa trên Layer 2 của dự án.
- Coinbase Ventures: Là nhánh đầu tư của sàn giao dịch tiền điện tử lớn Coinbase, Coinbase Ventures đã tham gia vào nhiều vòng gọi vốn của Zora, cho thấy sự ủng hộ chiến lược từ một trong những đối tác quan trọng nhất trong hệ sinh thái Ethereum.
- Kindred Ventures: Một trong những nhà đầu tư sớm (Seed Round) của Zora, liên tục tái đầu tư và đồng hành cùng dự án từ những ngày đầu phát triển nền tảng.
- Paradigm: Quỹ đầu tư nổi tiếng khác đã tham gia vào các vòng gọi vốn, góp phần cung cấp nguồn lực tài chính mạnh mẽ cho sự mở rộng của Zora Network.
Việc nhận được sự hậu thuẫn từ những quỹ đầu tư danh tiếng này củng cố vị thế của Zora như một nền tảng tiên phong trong việc giải quyết các thách thức về chi phí và khả năng mở rộng trong không gian NFT.
Một số đặc điểm nổi bật của Zora
- Phí Minting Siêu rẻ và Nhanh chóng: Đây là đặc điểm nổi bật nhất của Zora. Nhờ sử dụng công nghệ Optimistic Rollup trên Layer 2, Zora giảm thiểu chi phí giao dịch (gas fee) xuống gần như bằng không, giúp người sáng tạo có thể mint NFT với chi phí cực thấp. Điều này loại bỏ rào cản tài chính, khuyến khích sự tham gia rộng rãi hơn.
- Bảo vệ Royalty On-chain Vĩnh viễn: Zora ưu tiên bảo vệ quyền lợi của người sáng tạo bằng cách tích hợp cơ chế thanh toán tiền bản quyền (royalty) trực tiếp vào các hợp đồng thông minh. Điều này đảm bảo rằng người sáng tạo nhận được phần trăm doanh thu một cách tự động và không thể bị bỏ qua mỗi khi NFT được bán lại trên bất kỳ nền tảng nào.
- Mạng lưới dành cho Nhà sáng tạo (Creator Network): Zora định vị mình không chỉ là một sàn giao dịch, mà là một cơ sở hạ tầng nền tảng (base layer). Họ cung cấp các công cụ và giao thức mở để bất kỳ ai cũng có thể xây dựng ứng dụng, marketplace hoặc dự án NFT của riêng mình trên Zora Network, thúc đẩy một hệ sinh thái sáng tạo mở.
- Cơ chế “Finders Fee” (Hoa hồng Giới thiệu): Đặc điểm này khuyến khích sự tương tác của cộng đồng bằng cách thưởng hoa hồng cho những người dùng giới thiệu thành công người mua NFT. Điều này giúp mở rộng khả năng tiếp cận và phân phối các bộ sưu tập NFT.
- Bảo mật bởi Ethereum: Dù hoạt động trên Layer 2, Zora vẫn tận dụng lớp bảo mật mạnh mẽ của Ethereum Layer 1 để xác thực và lưu trữ dữ liệu giao dịch cuối cùng. Điều này đảm bảo tính phi tập trung và an toàn cho tất cả tài sản NFT.
Xem thêm: MYX Finance là gì? Toàn tập về dự án Perp DEX trên Linea & Arbitrum 2026
Token của Zora là gì?
Thông tin cơ bản về ZORA Token
- Tên Token: Zora
- Ký hiệu: ZORA
- Blockchain: Zora Network (Layer 2 trên Ethereum)
- Tiêu chuẩn Token: ERC-20 (trên Zora Network)
- Tổng cung tối đa: 10.000.000.000 ZORA (10 tỷ)
- Cung lưu hành: Khoảng 470.000.000 ZORA (Số liệu ước tính tại thời điểm ra mắt TGE)
- Loại Token: Governance & Utility (Quản trị và Tiện ích)
ZORA Token là token gốc được kỳ vọng sẽ đại diện cho quyền lực và tiện ích trong Zora Network, mạng lưới Layer 2 chuyên biệt cho NFT. Mặc dù tại thời điểm hiện tại, Zora chưa chính thức công bố và ra mắt ZORA Token, vai trò dự kiến của nó là cực kỳ quan trọng đối với sự phi tập trung hóa của hệ sinh thái.
Chức năng cốt lõi được kỳ vọng là Quản trị (Governance), cho phép người nắm giữ ZORA tham gia vào Zora DAO để bỏ phiếu và đề xuất các quyết định quan trọng liên quan đến sự phát triển của mạng lưới, như việc nâng cấp giao thức hoặc thay đổi phí. Ngoài ra, token có thể đóng vai trò Tiện ích và Khuyến khích, được sử dụng để thanh toán các dịch vụ hoặc làm cơ chế thưởng cho những người dùng tích cực tham gia vào các hoạt động tạo và giao dịch NFT trên Layer 2.
Phân bổ ZORA Token
Cơ cấu phân bổ token ZORA ban đầu (Initial Token Distribution) được chia thành các phần chính như sau:
- Investors (Nhà đầu tư): 26.10%. Phần token này dành cho các quỹ đầu tư mạo hiểm đã cung cấp nguồn vốn phát triển cho dự án Zora qua các vòng gọi vốn.
- Incentives (Khuyến khích): 20.00%. Số token này được dùng để thưởng cho người dùng và cộng đồng nhằm khuyến khích hoạt động tích cực trên Zora Network L2.
- Treasury (Quỹ dự trữ): 20.00%. Đây là phần token được quản lý bởi Zora DAO, nhằm tài trợ cho sự phát triển dài hạn, các sáng kiến hệ sinh thái và các hoạt động của cộng đồng.
- Team (Đội ngũ phát triển): 18.90%. Phần này dành cho đội ngũ sáng lập, các thành viên cốt lõi và nhân viên nhằm đảm bảo cam kết lâu dài với dự án.
- Airdrop: 10.00%. Token dành cho Airdrop được phân phối miễn phí cho những người dùng sớm và người ủng hộ hệ sinh thái Zora.
- Liquidity (Thanh khoản): 5.00%. Số token này được sử dụng để cung cấp thanh khoản trên các sàn giao dịch phi tập trung (DEX) và tập trung (CEX) ngay sau khi ra mắt.
Lịch phát hành ZORA Token
Ban đầu, một lượng đáng kể token đã được mở khóa, chủ yếu tập trung vào các phần Investors (Nhà đầu tư), Team (Đội ngũ) và Treasury (Quỹ dự trữ). Tuy nhiên, phần lớn token sẽ được mở khóa dần theo thời gian, với tốc độ tăng trưởng ổn định qua từng năm.
Đặc biệt, các phần lớn như Investors, Team, và Treasury có lộ trình mở khóa kéo dài nhất, cho thấy cam kết giữ token lâu dài và tránh việc bán tháo ồ ạt. Phần Airdrop và Liquidity (Thanh khoản) được mở khóa nhanh hơn, phục vụ cho việc khởi động và tạo thanh khoản ban đầu cho thị trường. Biểu đồ cho thấy tổng cung lưu hành sẽ tiếp tục tăng đều đặn từ năm 2025 đến năm 2029, với hầu hết token được phân phối hoàn toàn vào khoảng cuối năm 2029.
Roadmap
- Giữa 2023 – Ra mắt Zora Network L2: Chính thức triển khai mạng lưới Layer 2 (L2) sử dụng công nghệ Optimistic Rollup trên nền tảng Ethereum. Đây là bước ngoặt chiến lược, tập trung vào việc giảm phí gas gần như bằng không cho việc mint NFT.
- Cuối 2023/Đầu 2024 – Tối ưu hóa Cơ sở hạ tầng: Liên tục hoàn thiện các công cụ và giao thức cốt lõi để tối ưu hóa hiệu suất mạng lưới L2. Tăng cường khả năng tương tác với các giao thức Ethereum L1 và các Layer 2 khác thông qua các cầu nối (bridges).
- 2024 – Mở rộng Hệ sinh thái và Công cụ dành cho Nhà sáng tạo: Tập trung hỗ trợ các nhà phát triển xây dựng ứng dụng (dApps) và NFT Marketplace phức tạp trên Zora Network (như sử dụng các công cụ NFT Hooks, ZDK). Mục tiêu là biến Zora thành cơ sở hạ tầng nền tảng (base layer) tiêu chuẩn cho kinh tế người sáng tạo.
- Tương lai – Đạt được Phi tập trung hóa Hoàn toàn: Mục tiêu dài hạn là chuyển đổi Zora sang mô hình quản trị phi tập trung hoàn toàn (DAO) thông qua việc ra mắt ZORA Token. Đảm bảo Zora là một giao thức mở, chống kiểm duyệt và là nền tảng bền vững cho các giao dịch NFT chi phí thấp.
Cập nhật giá ZORA mới nhất hôm nay
Giá Zora (ZORA) mới nhất hôm nay theo Coinmarketcap.
Có nên đầu tư ZORA không?
ZORA Token là một dự án có tiềm năng tăng trưởng lớn nhờ vào công nghệ Layer 2 giúp giải quyết triệt để vấn đề chi phí cho NFT và có sự hậu thuẫn từ các quỹ đầu tư mạo hiểm hàng đầu. Tuy nhiên, nhà đầu tư cần nhận thức rõ về rủi ro cạnh tranh gay gắt trong không gian NFT/L2 và sự biến động giá của token mới. ZORA có nền tảng vững chắc và tầm nhìn rõ ràng là trở thành cơ sở hạ tầng cho người sáng tạo, nhưng quyết định đầu tư nên được đưa ra sau khi nghiên cứu kỹ lưỡng (DYOR) và đánh giá mức độ chấp nhận rủi ro cá nhân.
Kết luận
Zora đã khẳng định mình là một nền tảng NFT đột phá bằng cách tiên phong sử dụng Layer 2 để loại bỏ rào cản chi phí và tốc độ, đồng thời cam kết bảo vệ quyền lợi vĩnh viễn cho người sáng tạo. Với sự hỗ trợ từ các quỹ đầu tư lớn và bộ công cụ mạnh mẽ, Zora đặt mục tiêu trở thành cơ sở hạ tầng tiêu chuẩn cho kinh tế người sáng tạo trong Web3.
Link đăng ký tài khoản các sàn giao dịch hàng đầu hiện nay: Binance/OKX/BingX/MEXC/Bybit/Bitget