Trong thế giới DeFi không ngừng mở rộng, Serum từng được xem là một trong những mảnh ghép quan trọng trên hệ sinh thái Solana nhờ tốc độ xử lý giao dịch nhanh và chi phí thấp. Tuy nhiên, sau những biến động lớn của thị trường và sự sụp đổ của FTX – đơn vị hậu thuẫn chính của dự án, tương lai của Serum và token SRM đã có nhiều thay đổi đáng kể. Vậy Serum là gì, dự án này còn hoạt động không, token SRM có còn giá trị đầu tư trong năm 2025? Hãy cùng Tạp chí Coin tìm hiểu nhé!
Serum là gì?
Serum là một sàn giao dịch phi tập trung (DEX) được xây dựng trên blockchain Solana, được thiết kế để cung cấp trải nghiệm giao dịch tương tự như các sàn tập trung nhưng vẫn giữ nguyên bản chất phi tập trung. Serum nổi bật nhờ áp dụng mô hình sổ lệnh trung tâm on-chain (Central Limit Order Book – CLOB), thay vì cơ chế AMM như các DEX truyền thống. Điều này cho phép Serum hỗ trợ các loại lệnh phức tạp (limit, market, stop-limit), phù hợp với các nhà giao dịch chuyên nghiệp.
Ra đời vào năm 2020 với sự hậu thuẫn mạnh mẽ từ FTX và Alameda Research, Serum từng là trung tâm thanh khoản và sổ lệnh tiêu chuẩn cho cả hệ sinh thái DeFi trên Solana.
Tại sao Serum ra đời?
Serum được tạo ra với mục tiêu khắc phục những nhược điểm tồn tại ở các DEX truyền thống trên Ethereum như tốc độ xử lý chậm do giới hạn hiệu suất của Ethereum, phí giao dịch cao trong thời điểm mạng lưới tắc nghẽn, thiếu công cụ giao dịch nâng cao, như sổ lệnh hoặc lệnh giới hạn và khó tích hợp vào các sản phẩm tài chính phức tạp.
Serum ra đời với kỳ vọng cung cấp một nền tảng:
- Có khả năng mở rộng mạnh mẽ (nhờ vào Solana).
- Hỗ trợ giao dịch nhanh và chi phí rẻ.
- Vận hành hoàn toàn on-chain, minh bạch, không cần bên trung gian.
- Đáp ứng nhu cầu chuyên nghiệp như trên các sàn tập trung.
Xem thêm: Wilder World là gì? Đánh giá WILD mới nhất 2025
Hệ sinh thái của Serum
Tại thời điểm đỉnh cao năm 2021, Serum là hạt nhân của hệ sinh thái DeFi Solana với hàng chục dự án tích hợp như:
- Raydium – AMM tích hợp sổ lệnh của Serum để tối ưu thanh khoản.
- Mango Markets – Giao dịch margin, phái sinh dựa trên order book của Serum.
- Bonfida – Xây dựng giao diện và hạ tầng API cho Serum.
- Project Serum DEX UI – Giao diện chính thức dành cho người dùng trực tiếp giao dịch trên Serum.
- Oxygen, Zeta, PsyOptions – Các sản phẩm tài chính phi tập trung khai thác tính năng CLOB của Serum.
Tuy nhiên, sau sự sụp đổ của FTX vào cuối năm 2022, hệ sinh thái này bị ảnh hưởng nghiêm trọng, đa số các dự án chuyển sang các giải pháp khác như OpenBook, hoặc xây dựng hạ tầng riêng biệt không còn phụ thuộc vào Serum.
Token của dự án Serum
Thông tin cơ bản
- Ký hiệu: SRM
- Blockchain: Solana (SPL token)
- Tổng cung tối đa: 10 tỷ SRM
- Tổng cung lưu hành: ~263 triệu SRM
- Cơ chế đốt: Một phần phí giao dịch được sử dụng để mua lại và đốt SRM
- Tiện ích: Giảm phí giao dịch, staking để nhận thưởng, quản trị hệ thống
Sau khi FTX phá sản, ví multisig của Serum – do FTX kiểm soát trở thành rủi ro bảo mật. Các nhà phát triển trong cộng đồng Solana đã khuyến cáo ngừng sử dụng Serum cũ, và OpenBook được phát triển như một phiên bản fork an toàn hơn.
Điều này khiến SRM không còn utility thực tế vì OpenBook không sử dụng SRM và không tiếp tục roadmap ban đầu của Serum. Hiện nay, SRM chỉ tồn tại như một token giao dịch với giá trị đầu cơ, không còn đóng vai trò nền tảng trong bất kỳ ứng dụng DeFi nào trên Solana.
Đội ngũ phát triển, nhà đầu tư
Đội ngũ phát triển ban đầu:
- FTX và Alameda Research là hai đơn vị thành lập, đầu tư và phát triển chính của Serum.
- Sam Bankman-Fried (SBF), CEO của FTX, từng là nhân vật đứng sau định hướng chiến lược cho Serum.
- Một số thành viên khác từ Solana Foundation cũng từng hỗ trợ về mặt kỹ thuật.
Nhà đầu tư và đối tác nổi bật: Jump Trading, Multicoin Capital, CMS Holdings, Solana Labs, Genesis Block
Tuy nhiên, hiện toàn bộ đội ngũ phát triển và nhà đầu tư đều rút khỏi dự án, hoặc phá sản (như Alameda), để lại Serum như một giao thức bị bỏ rơi.
Roadmap của Serum
Serum ra mắt vào năm 2020 với mục tiêu xây dựng một sàn DEX tốc độ cao dựa trên Solana, sử dụng sổ lệnh trung tâm on-chain. Giai đoạn đầu (2020 – 2021), dự án đã triển khai thành công các tính năng cốt lõi như giao dịch order book, staking token SRM, tích hợp API và mở rộng hệ sinh thái với sự góp mặt của Raydium, Bonfida và nhiều dự án DeFi khác. Đến giữa năm 2022, Serum tiếp tục phát triển DAO và đặt mục tiêu mở rộng sang các sản phẩm phái sinh, lending và NFT.
Tuy nhiên, cú sốc từ vụ phá sản của FTX vào cuối năm 2022 đã khiến dự án rơi vào khủng hoảng. Ví multisig điều khiển codebase của Serum thuộc quyền FTX khiến cộng đồng lo ngại về bảo mật, buộc hàng loạt dự án trên Solana phải rút khỏi Serum. Kết quả là Serum gần như bị “khai tử”, không còn ai sử dụng, và SRM mất vai trò trong hệ sinh thái.
Để thay thế Serum, cộng đồng Solana đã phát triển một fork mới mang tên OpenBook sử dụng mã nguồn của Serum nhưng được quản trị hoàn toàn phi tập trung và minh bạch hơn. Từ 2023 đến nay, OpenBook dần trở thành sàn giao dịch order book tiêu chuẩn trên Solana. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng token SRM không còn được sử dụng trong OpenBook, đồng nghĩa với việc giá trị của SRM hiện tại phần lớn chỉ mang tính đầu cơ.
Tiềm năng và hạn chế của Serum
Tiềm năng
- Có giá trị lịch sử trong DeFi Solana.
- Cấu trúc kỹ thuật vẫn có thể được tái sử dụng bởi các bản fork như OpenBook.
- Token SRM vẫn được giao dịch, đôi khi có biến động giá do đầu cơ.
Hạn chế
- Mất toàn bộ niềm tin cộng đồng sau scandal FTX.
- Không còn đội ngũ phát triển, không có hoạt động phát triển nào từ 2023 – 2025.
- Token SRM không còn utility, không còn được hỗ trợ bởi bất kỳ dự án lớn nào.
- Gần như trở thành “dead project” – token rác chỉ phục vụ mục đích đầu cơ ngắn hạn.
Xem thêm: CUDOS là gì? Đánh giá CUDOS mới nhất 2025
Có nên đầu tư vào Serum không?
Hiện tại, Serum không còn là một lựa chọn đầu tư tiềm năng như trước. Sau cú sụp đổ của FTX – đơn vị sáng lập và hỗ trợ kỹ thuật chính, dự án không còn được duy trì và phần lớn hệ sinh thái đã rút khỏi Serum. Token SRM không còn vai trò sử dụng, gần như không còn tích hợp trong các giao thức DeFi, và thanh khoản rất thấp. Dù giá SRM đã giảm sâu và có vẻ “rẻ”, nhưng mức độ rủi ro cao, thiếu đội ngũ phát triển và không có roadmap hồi sinh rõ ràng khiến khả năng phục hồi là cực kỳ mong manh.
Thay vì đầu tư vào một dự án “đã chết”, nhà đầu tư nên tập trung vào các dự án DeFi đang phát triển mạnh mẽ trên Solana như OpenBook (fork kế thừa từ Serum, do cộng đồng quản trị), Jupiter (nền tảng hoán đổi hàng đầu) hay Kamino (giao thức tối ưu hóa lợi suất). Đây là những cái tên nhận được sự ủng hộ từ cả cộng đồng lẫn nhà phát triển và có tiềm năng tăng trưởng thực sự trong tương lai.
Xem thêm các dự án tiềm năng khác tại đây nhé!!!
Kết luận
Serum từng là nền tảng quan trọng trong hệ sinh thái Solana, nhưng hiện tại đã đánh mất vai trò cốt lõi và không còn sức sống sau sự kiện FTX. Dù SRM vẫn tồn tại trên thị trường, nhưng rủi ro cao và giá trị sử dụng gần như bằng không. Nhà đầu tư nên cân nhắc kỹ và hướng đến các dự án DeFi mới, năng động và an toàn hơn.