Khi hệ sinh thái Solana phát triển bùng nổ, Jito Network đã nổi lên không chỉ là dự án Liquid Staking hàng đầu mà còn tiên phong giải quyết vấn đề Giá trị Khai thác Tối đa (MEV), mang lại lợi ích độc đáo cho người dùng. Jito là gì? Dự án Liquid Staking nổi bật nhất trên Solana. Hãy cùng Tiền ảo 24h tìm hiểu trong bài viết dưới đây về Jito Network, cơ chế hoạt động, và vai trò quan trọng của nó trong việc định hình tương lai của Solana.
Jito là gì?
Jito là một giao thức Liquid Staking (Staking thanh khoản) hàng đầu trên blockchain Solana. Chức năng chính của Jito là cho phép người dùng ủy quyền token SOL của họ cho các validator (người xác thực) để giúp bảo mật mạng lưới Solana, đồng thời nhận lại token phái sinh là jitoSOL.
Điều khiến Jito nổi bật là sự tích hợp với việc tối ưu hóa Giá trị Khai thác Tối đa (MEV – Maximum Extractable Value). Jito đã phát triển một bộ công cụ validator đặc biệt giúp phân phối lợi nhuận từ MEV cho người nắm giữ jitoSOL. Nói cách khác, Jito không chỉ giúp người dùng kiếm được phần thưởng staking cơ bản mà còn thêm phần thưởng từ MEV, biến nó thành một giải pháp Liquid Staking có hiệu suất tối ưu nhất trên hệ sinh thái Solana.
Mục tiêu phát triển của Jito:
- Mở rộng tiện ích (Utility) của jitoSOL: Không chỉ là token sinh lời, Jito đặt mục tiêu tích hợp jitoSOL sâu rộng vào hệ sinh thái DeFi của Solana (ví dụ: làm tài sản thế chấp, cung cấp thanh khoản), giúp người dùng có thể sử dụng tài sản staking của mình để tiếp tục kiếm thêm lợi nhuận (composable yield).
- Xây dựng cộng đồng và quản trị mạnh mẽ: Phát triển Jito thành một tổ chức tự trị phi tập trung (DAO) hoàn toàn, nơi token quản trị JTO đóng vai trò chủ chốt. Mục tiêu là trao quyền cho cộng đồng để định hướng các quyết định quan trọng về giao thức, phí, và các nâng cấp trong tương lai.
- Thúc đẩy đổi mới (Innovation) trong không gian MEV: Tiếp tục nghiên cứu và phát triển các công cụ, thuật toán mới để xử lý MEV một cách minh bạch và công bằng hơn, thiết lập tiêu chuẩn cho các giao thức staking thanh khoản khác trong ngành.
- Tăng cường độ tin cậy và bảo mật: Đảm bảo rằng Pool Staking của Jito hoạt động ổn định, minh bạch, và tuân thủ các biện pháp bảo mật cao nhất để bảo vệ tài sản của người dùng khỏi rủi ro kỹ thuật và validator kém hiệu quả.
Xem thêm: USDe là gì? Giải mã “Internet Bond” tỷ đô và cơ chế kiếm tiền của Ethena Labs
Cơ chế hoạt động của Jito
Quá trình Staking và Tạo ra jitoSOL
Cơ chế hoạt động của Jito khởi đầu khi người dùng quyết định ủy quyền (stake) token SOL của họ vào giao thức. Ngay lập tức, họ sẽ nhận lại một lượng token phái sinh thanh khoản tương ứng là jitoSOL với tỷ lệ 1:1. Token jitoSOL không chỉ là bằng chứng về tài sản đã stake mà còn là một tài sản sinh lời.
Nhờ tính chất thanh khoản này, người dùng có thể linh hoạt sử dụng jitoSOL để tham gia vào các hoạt động DeFi khác trong hệ sinh thái Solana, như cho vay (lending) hay canh tác lợi suất (yield farming), giúp tối ưu hóa hiệu quả sử dụng vốn.
Tối ưu hóa MEV với Validator
Số lượng SOL được gửi vào Pool Staking của Jito sẽ được phân bổ đến một nhóm các validator được chọn lọc và đã kích hoạt công nghệ MEV-enabled validator của Jito. Đây là điểm khác biệt cốt lõi. Những validator này sử dụng các công cụ đặc biệt để tham gia vào quá trình đấu giá không gian khối (blockspace).
Mục tiêu của quá trình đấu giá này là khai thác Giá trị Khai thác Tối đa (MEV) một cách hiệu quả và công bằng nhất có thể, từ đó tạo ra một nguồn lợi nhuận cộng thêm.
Phân phối Lợi nhuận Kép
Lợi nhuận được tạo ra từ hoạt động staking cơ bản của Solana, kết hợp với phần thưởng bổ sung từ việc khai thác MEV thông qua các validator, sẽ được Jito tổng hợp và phân phối lại cho những người nắm giữ jitoSOL.
Thay vì nhận thêm token, giá trị nội tại của jitoSOL sẽ tăng lên theo thời gian. Điều này có nghĩa là, token jitoSOL mà người dùng đang nắm giữ liên tục tích lũy cả Tỷ suất Lợi nhuận Thường niên (APY) từ staking và phần thưởng đặc biệt từ MEV, mang lại một tổng lợi nhuận tối ưu.
Hệ sinh thái của Jito
jitoSOL
jitoSOL là token Liquid Staking Token (LST) mà người dùng nhận được khi stake SOL vào Jito. Nó cho phép người dùng vừa nhận lợi nhuận staking, vừa sử dụng token này trong DeFi (lending, yield farming). Giá trị của jitoSOL tăng trưởng liên tục, tích lũy cả lợi nhuận từ staking cơ bản và phần thưởng MEV, đảm bảo người dùng luôn nhận được lợi ích kép.
Phần thưởng MEV và Đấu giá
Jito giải quyết vấn đề MEV bằng cách triển khai trình quản lý validator mã nguồn mở, tạo ra thị trường đấu giá không gian khối cạnh tranh. Các nhà xây dựng khối (builder) đấu thầu để giành quyền sắp xếp giao dịch. Lợi nhuận thu được từ phí đấu thầu sẽ được chia sẻ lại cho những người nắm giữ jitoSOL. Cơ chế này không chỉ tối đa hóa lợi nhuận cho staker mà còn giảm tắc nghẽn và tăng tính công bằng trên Solana.
StakeNet
StakeNet là hệ thống quản lý ủy quyền on-chain của Jito, bao gồm Chương trình Lịch sử Validator (lưu trữ thành tích validator) và Chương trình Quản lý (tính toán điểm ủy quyền). Mục tiêu của StakeNet là đảm bảo SOL được ủy quyền một cách minh bạch, hiệu quả và chỉ đến các validator có hiệu suất tốt nhất, từ đó củng cố sự an toàn và phi tập trung cho mạng lưới Solana.
Xem thêm: Ethena là gì? “Gà đẻ trứng vàng” của DeFi hay mô hình rủi ro 2026
Đội ngũ phát triển và các nhà đầu tư lớn
Đội ngũ phát triển
Đội ngũ phát triển cốt lõi (Current Team) của Jito Labs bao gồm các cá nhân có kinh nghiệm trong lĩnh vực công nghệ và blockchain, dẫn đầu là ba vị trí điều hành chủ chốt:
- Lucas Bruder (Co-Founder & CEO): Đồng sáng lập và là Giám đốc điều hành (CEO), chịu trách nhiệm định hướng chiến lược tổng thể và tầm nhìn của dự án.
- Zano Sherwani (Co-Founder & CTO): Đồng sáng lập và là Giám đốc Công nghệ (CTO), đóng vai trò then chốt trong việc phát triển kiến trúc kỹ thuật và các công cụ MEV độc đáo của Jito.
- Brian Smith (COO): Giám đốc Vận hành (COO), quản lý các hoạt động nội bộ và đảm bảo sự phối hợp trôi chảy giữa các phòng ban.
Ngoài ra, đội ngũ còn có những nhân sự quan trọng khác như Anas Saidi (Head of Marketing) và Ashley Williamson (Head of People), đảm bảo sự phát triển cả về mặt thị trường và nhân sự nội bộ. Việc công khai và xác minh thông tin đội ngũ (như hiển thị “Team data checked” trong hình ảnh) là một yếu tố quan trọng, góp phần xây dựng sự minh bạch và tin cậy cho Jito Network.
Các nhà đầu tư lớn
Jito Network đã thu hút được nguồn vốn đáng kể từ một số nhà đầu tư lớn và có ảnh hưởng nhất trong không gian tiền điện tử:
- a16z crypto (Andreessen Horowitz): Đây là một trong những nhà đầu tư lớn nhất của Jito, thể hiện sự công nhận mạnh mẽ đối với vai trò của Jito trong việc mở rộng cơ sở hạ tầng DeFi của Solana. Khoản đầu tư này củng cố vị thế của Jito như một dự án cốt lõi trong hệ sinh thái.
- Multicoin Capital: Một quỹ đầu tư mạo hiểm hàng đầu, được biết đến với việc tập trung vào các công nghệ đột phá trong không gian blockchain. Multicoin là một trong những nhà đầu tư dẫn dắt từ các vòng gọi vốn ban đầu của Jito.
- Framework Ventures: Là một quỹ VC khác đã tham gia vào các vòng gọi vốn của Jito Labs, thể hiện sự quan tâm đến các giải pháp staking thanh khoản và MEV.
- Delphi Ventures: Là một trong những quỹ đã đầu tư vào Jito, cho thấy sự đánh giá cao về công nghệ và khả năng tối ưu hóa vốn của dự án.
- Solana Ventures: Cánh tay đầu tư của Solana, việc tham gia của quỹ này nhấn mạnh tầm quan trọng chiến lược của Jito đối với sự phát triển và tính ổn định của mạng lưới Solana.
- Anatoly Yakovenko: Đồng sáng lập Solana, việc ông tham gia với tư cách nhà đầu tư cá nhân cũng là một sự bảo chứng mạnh mẽ.
Token của Jito là gì?
Thông tin cơ bản về JTO Token
- Tên Token: Jito
- Ký hiệu: JTO
- Mạng lưới: Solana
- Hợp đồng: jtojtomepa8beP8AuQc6eXt5FriJwfFMwQx2v2f9mCL
- Tổng cung: 1.000.000.000 JTO
- Cung lưu hành: 403.572.387 JTO
- Loại Token: Governance (Quản trị)
JTO là token quản trị gốc của Jito Network, được thiết kế để trao quyền kiểm soát giao thức cho cộng đồng người dùng và nhà đầu tư. JTO đóng vai trò trung tâm trong mô hình quản trị phi tập trung (DAO) của Jito. Cụ thể, người nắm giữ JTO có quyền đề xuất và bỏ phiếu về các quyết định quan trọng, bao gồm việc thiết lập phí của Jito Network, quản lý quỹ phát triển, xác định chiến lược phân phối lợi nhuận MEV, hay điều chỉnh các thông số của Pool Staking.
Bằng cách sở hữu JTO, người dùng không chỉ là một phần của hệ sinh thái mà còn trực tiếp tham gia vào việc định hình và giám sát tương lai của dự án Liquid Staking hàng đầu trên Solana.
Phân bổ JTO Token
Tổng cung của token JTO là 1.000.000.000 JTO. Cơ cấu phân bổ ban đầu của số token này được thiết lập để cân bằng giữa việc phát triển dự án, thưởng cho đội ngũ, thu hút nhà đầu tư, và phát triển cộng đồng:
- Phát triển Hệ sinh thái (Ecosystem Development): Chiếm tỷ lệ lớn nhất với 25.00% tổng cung, nhằm tài trợ cho các sáng kiến, đối tác và các chương trình khuyến khích cần thiết cho sự phát triển dài hạn của Jito Network.
- Đội ngũ Cốt lõi (Core Contributors): Chiếm 24.50% tổng cung, đây là phần dành cho các thành viên và nhân viên chủ chốt của Jito Labs, thể hiện sự cam kết gắn bó lâu dài.
- Phát triển Cộng đồng (Community Growth): Phần này được chia thành hai mục, bao gồm 24.29% (hiện đang được xác định – TBD) và 10.00% (đã xác định), tổng cộng dành cho các sáng kiến cộng đồng, Airdrop, và các chương trình khuyến khích người dùng tham gia vào quản trị.
- Nhà đầu tư (Investors): Chiếm 16.21% tổng cung, dành cho các quỹ đầu tư mạo hiểm (VC) đã hỗ trợ dự án trong các vòng gọi vốn.
Lịch phát hành JTO Token
Lịch phát hành token JTO được thiết kế để phân phối tổng cung 1 tỷ token một cách dần dần. Trong giai đoạn ban đầu (trước cuối năm 2024), nguồn cung tăng trưởng chậm, chủ yếu đến từ việc phân bổ cho Cộng đồng. Tuy nhiên, biểu đồ cho thấy một bước nhảy vọt đáng kể vào khoảng cuối năm 2024, đánh dấu việc kết thúc giai đoạn khóa cứng (cliff) của token dành cho Đội ngũ Cốt lõi và Nhà đầu tư.
Sau mốc này, nguồn cung sẽ tăng trưởng ổn định và tuyến tính (linear unlock) qua từng quý, với sự đóng góp lớn từ việc mở khóa token của đội ngũ và nhà đầu tư, kéo dài trong nhiều năm để đảm bảo tính ổn định và cam kết dài hạn cho dự án.
Roadmap
- 2024 – Giai đoạn Tăng cường Quản trị và Thanh khoản: Giai đoạn này tập trung vào việc chuyển giao quyền lực quản trị hoàn toàn cho cộng đồng thông qua token JTO. Mục tiêu chính là tối ưu hóa Pool Staking của Jito, tăng cường khả năng tích hợp của jitoSOL vào nhiều giao thức DeFi trên Solana, và liên tục cải tiến hiệu suất của các validator.
- 2025 – Giai đoạn Mở rộng Tối ưu hóa MEV và An toàn: Trong năm 2025, dự án sẽ tập trung mở rộng các công cụ xử lý MEV, tìm kiếm các cơ chế đấu giá công bằng và minh bạch hơn. Đặc biệt là tăng cường bảo mật và tính ổn định của StakeNet để đảm bảo việc ủy quyền SOL được thực hiện hiệu quả nhất, bảo vệ mạng lưới Solana khỏi các rủi ro.
- 2026 – Giai đoạn Trở thành Nền tảng Đa Chuỗi (Multi-Chain Staking): Jito sẽ nghiên cứu và đánh giá khả năng mở rộng dịch vụ Liquid Staking sang các blockchain Layer 1 hoặc Layer 2 khác ngoài Solana. Mục tiêu là trở thành một nền tảng cung cấp giải pháp staking có lợi nhuận tối ưu và tích hợp MEV cho nhiều hệ sinh thái khác nhau.
- Tương lai – Tầm nhìn Phi tập trung và Đổi mới: Về lâu dài, Jito đặt mục tiêu duy trì vị thế dẫn đầu trong lĩnh vực Liquid Staking bằng cách liên tục đổi mới công nghệ, đặc biệt là trong việc xử lý MEV và đảm bảo sự phi tập trung hóa triệt để của giao thức, biến Jito thành một hạ tầng thiết yếu cho toàn bộ ngành công nghiệp.
Cập nhật giá JTO mới nhất hôm nay
Giá Fluid (FLUID) mới nhất hôm nay theo Coinmarketcap.
Có nên đầu tư JTO không?
Quyết định đầu tư vào JTO phụ thuộc vào chiến lược và khả năng chấp nhận rủi ro của từng nhà đầu tư. JTO là token quản trị của Jito Network, giao thức Liquid Staking hàng đầu trên Solana, được đánh giá cao nhờ công nghệ tối ưu hóa MEV độc đáo, mang lại lợi nhuận kép cho người nắm giữ jitoSOL.
Tuy nhiên, JTO là tài sản rủi ro cao và mang tính đầu cơ. Tiềm năng của JTO gắn liền với sự phát triển tiếp tục của hệ sinh thái Solana và mức độ thành công của Jito trong việc duy trì vị thế dẫn đầu trong lĩnh vực Liquid Staking và MEV.
Kết luận
Tóm lại, Jito Network đã tự khẳng định mình không chỉ là một giao thức Liquid Staking thông thường mà còn là một hạ tầng đổi mới, không thể thiếu của Solana. Với sự kết hợp độc đáo giữa giải pháp staking thanh khoản (jitoSOL) và công nghệ tối ưu hóa MEV minh bạch, Jito đã mang lại lợi ích tối đa cho người dùng và góp phần nâng cao hiệu suất, tính công bằng cho toàn bộ mạng lưới.
Link đăng ký tài khoản các sàn giao dịch hàng đầu hiện nay: Binance/OKX/BingX/MEXC/Bybit/Bitget