Trong thế giới blockchain đầy biến động, hiếm có dự án nào duy trì được sự bền bỉ và khả năng thích nghi mạnh mẽ như Horizen. Khởi đầu là một đồng coin tập trung vào quyền riêng tư, Horizen đã thực hiện một cuộc “lột xác” ngoạn mục để trở thành một hệ sinh thái blockchain mô đun (modular blockchain) khổng lồ, sở hữu mạng lưới node phi tập trung lớn bậc nhất thị trường. Vậy Horizen là gì? Cùng Tiền ảo 24h tìm hiểu nhé.
Horizen là gì?
Horizen là một hệ sinh thái blockchain Layer-0 có khả năng tương tác và mở rộng cao, được thiết kế để hỗ trợ xây dựng các sidechain (chuỗi phụ) tùy chỉnh cho cả doanh nghiệp và nhà phát triển dApp. Ban đầu, dự án ra mắt vào năm 2017 với tên gọi ZenCash (một bản fork của Zcash) trước khi đổi tên thành Horizen vào năm 2018.
Cơ chế hoạt động của Horizen là sự kết hợp độc đáo giữa chuỗi chính (Mainchain) sử dụng cơ chế đồng thuận Proof-of-Work (PoW) để đảm bảo an ninh tối đa, và mạng lưới các Sidechain linh hoạt. Dự án được dẫn dắt bởi hai nhà đồng sáng lập nổi tiếng: Rob Viglione (Tiến sĩ Tài chính, chuyên gia về toán học) và Rolf Versluis (Kỹ sư, cựu sĩ quan quân đội Hoa Kỳ), cùng đội ngũ phát triển tại Horizen Labs.
Cấu trúc chính của Horizen
Horizen hiện hoạt động như một Layer 3 tương thích EVM, được xây dựng dựa trên công nghệ op-enclave – một phiên bản nâng cấp mạnh mẽ của OP Stack. Điểm đột phá trong cấu trúc này là việc tích hợp Trusted Execution Environments (TEE) để xác minh trạng thái mạng lưới. Thay vì phải chờ đợi “thời gian tranh chấp” (thường là 7 ngày) như các Optimistic Rollup truyền thống, Horizen sử dụng bằng chứng dựa trên TEE (TEE-based proof), cho phép người dùng thực hiện rút tiền về Layer 2 (Base) gần như tức thì mà vẫn đảm bảo tính an toàn tuyệt đối.
Trong cấu trúc này, Proposer đóng vai trò duy trì trạng thái mới nhất của mạng, vận hành thông qua giao diện AWS Nitro TEE đặc biệt. Cơ chế của Proposer rất linh hoạt: khi phát hiện yêu cầu rút tiền, nó sẽ đảm bảo bằng chứng chứa block mới nhất được gửi đề xuất ngay lên Base L2. Ngược lại, nếu mạng lưới không có giao dịch rút tiền, Proposer sẽ tự động gửi bằng chứng định kỳ sau mỗi 15 phút để cập nhật trạng thái an toàn.
Thành phần quan trọng tiếp theo là Batcher, chịu trách nhiệm gom các giao dịch rời rạc thành các “lô” (batch) để tính toán trạng thái L3. Batcher của Horizen thông minh hơn so với bản gốc: nếu một block chứa giao dịch rút tiền, nó sẽ lập tức đóng lô hiện tại và gửi dữ liệu lên L2 để xử lý ngay mà không cần chờ đợi. Nếu không có sự kiện rút tiền, Batcher sẽ tuân thủ chu kỳ gửi lô mới sau mỗi 15 phút, đảm bảo sự cân bằng giữa tốc độ và hiệu quả tài nguyên.
Về tính sẵn sàng của dữ liệu (Data Availability), Horizen áp dụng giải pháp tiết kiệm chi phí tối đa bằng cách sử dụng Amazon S3 để lưu trữ toàn bộ dữ liệu của các lô giao dịch, trong khi chỉ ghi lại mã định danh (ID) của dữ liệu đó lên blockchain. Chiến lược này giúp giảm thiểu phí Gas cho người dùng cuối. Do trạng thái mạng lưới đã được xác minh độc lập và nghiêm ngặt thông qua op-enclave, Horizen không cần phụ thuộc quá nhiều vào các hệ thống lưu trữ phi tập trung đắt đỏ.
Công nghệ cốt lõi của Horizen là gì?
Horizen sở hữu nền tảng công nghệ phức tạp và mạnh mẽ, cho phép giải quyết bộ ba bất khả thi của blockchain (bảo mật, phi tập trung, mở rộng).
- Giao thức Zendoo: Đây là công nghệ “xương sống” của hệ sinh thái Horizen. Zendoo là một giao thức chuyển giao chéo chuỗi (Cross-Chain Transfer Protocol) cho phép tạo ra các sidechain độc lập vận hành song song với mainchain. Điểm đặc biệt là các sidechain này có thể tùy chỉnh hoàn toàn về tốc độ, cơ chế đồng thuận, và quyền riêng tư mà không ảnh hưởng đến sự ổn định của chuỗi chính.
- Công nghệ Zero-Knowledge Proofs (zk-SNARKs): Mặc dù đã loại bỏ tính năng ẩn danh trên token ZEN để tuân thủ pháp lý, Horizen vẫn là bậc thầy về công nghệ ZK. Công nghệ này hiện được dùng để xác minh giao dịch giữa sidechain và mainchain mà không cần tiết lộ dữ liệu cơ bản, giúp tăng cường khả năng mở rộng và bảo mật dữ liệu cho các ứng dụng doanh nghiệp.
- Mạng lưới Multi-Tiered Node: Horizen sở hữu một trong những mạng lưới node lớn nhất và phi tập trung nhất ngành crypto (hơn 40.000 node hoạt động vào thời kỳ đỉnh cao). Hệ thống chia thành Secure Nodes và Super Nodes, đảm bảo tính bảo mật, khả năng chống tấn công 51% và cung cấp sức mạnh tính toán cho các ứng dụng sidechain.
Sản phẩm chính của Horizen là gì?
Horizen cung cấp một bộ sản phẩm toàn diện phục vụ cho cả nhà phát triển Web3 và người dùng cuối:
- Horizen EON: Đây là sản phẩm chủ lực hiện tại – một sidechain tương thích hoàn toàn với EVM (Ethereum Virtual Machine). EON cho phép các nhà phát triển dễ dàng triển khai các dApp, DeFi, và NFT từ Ethereum sang hệ sinh thái Horizen với phí thấp và tốc độ cao, đóng vai trò là cầu nối thanh khoản chính.
- Sphere by Horizen: Một ví đa năng (multifunctional wallet) không chỉ dùng để lưu trữ ZEN mà còn tích hợp các tính năng quản lý node, nhắn tin bảo mật và tương tác trực tiếp với các ứng dụng trong hệ sinh thái.
- zkVerify: Một giải pháp xác minh bằng chứng Zero-Knowledge (ZK proof verification) được tối ưu hóa, giúp giảm chi phí xác thực cho các blockchain khác và các ứng dụng L2/L3.
- Tokenmint: Một nền tảng cho phép bất kỳ ai cũng có thể tạo token riêng (fungible hoặc non-fungible) trên mạng lưới Horizen mà không cần kiến thức lập trình chuyên sâu, tương tự như tiêu chuẩn ERC-20 nhưng linh hoạt hơn.
Điểm đặc biệt của Horizen là gì?
Horizen tạo ra sự khác biệt nhờ kiến trúc mô đun và sự chuyển mình chiến lược:
- Khả năng mở rộng vô hạn: Nhờ kiến trúc Zendoo, mạng lưới có thể hỗ trợ hàng nghìn sidechain hoạt động song song. Về lý thuyết, thông lượng giao dịch (TPS) của toàn mạng lưới có thể mở rộng không giới hạn bằng cách thêm các sidechain mới.
- Rút tiền tức thì (Instant Withdrawal): Nhờ công nghệ TEE và op-enclave, Horizen loại bỏ thời gian chờ đợi 7 ngày thường thấy ở các Optimistic Rollups, mang lại trải nghiệm người dùng vượt trội.
- Chi phí cực thấp: Việc sử dụng Amazon S3 cho Data Availability (DA) thay vì lưu trữ full on-chain giúp giảm phí giao dịch xuống mức tối thiểu.
- Sự thích ứng pháp lý (Regulatory Compliance): Khác với Monero hay Zcash vẫn giữ nguyên lập trường về ẩn danh tuyệt đối, Horizen đã chủ động loại bỏ tính năng che giấu địa chỉ (Shielded Pools) trên Mainchain vào năm 2024. Điều này giúp ZEN tránh được rủi ro bị delist (hủy niêm yết) khỏi các sàn giao dịch lớn như Binance hay OKX, mở đường cho sự chấp nhận của các tổ chức tài chính.
Tính đến cuối năm 2024, đầu 2025, Horizen EON đã thu hút được hàng chục dApp, bao gồm các giao thức DeFi và cầu nối (Bridge) lớn như LayerZero. Mạng lưới vẫn duy trì sự ổn định với hàng chục ngàn node vận hành trên toàn cầu, tạo nên một lớp bảo mật cực kỳ vững chắc.
Xem thêm: DoubleZero là gì? Nền tảng dự đoán thị trường trên Layer-2 có gì đặc biệt?
Token của dự án Horizen là gì?
ZEN là đồng tiền mã hóa gốc của mạng lưới Horizen. Trước đây, ZEN được biết đến như một Privacy Coin, nhưng hiện tại nó đóng vai trò là token tiện ích và quản trị trong một hệ sinh thái công khai minh bạch.
Thông tin cơ bản
- Tên token: Horizen
- Ký hiệu: ZEN
- Blockchain: Horizen Mainchain (PoW) & Horizen EON (Sidechain)
- Cơ chế đồng thuận: Proof-of-Work (Equihash) trên Mainchain.
- Tổng cung tối đa: 21M ZEN
- Cung lưu hành: ~ 17.61M ZEN (tính đến tháng 11/2025)
- Halving: Diễn ra định kỳ mỗi 4 năm (lần gần nhất vào cuối 2024).
Công dụng của ZEN token
- Làm phí giao dịch (Gas fee) trên mainchain và sidechain Horizen EON.
- Staking để vận hành Secure Nodes và Super Nodes, nhận phần thưởng thụ động.
- Tham gia bỏ phiếu quản trị (Governance) thông qua ZenIPs (Zen Improvement Proposals).
- Phương tiện thanh toán và trao đổi giá trị trong hệ sinh thái.
Phân bổ ZEN token
Điểm đặc biệt làm nên uy tín của Horizen là lịch sử “Fair Launch” (Phát hành công bằng). Dự án hoàn toàn không tổ chức ICO, không bán trước (Pre-sale) hay thực hiện Pre-mine (đào trước). Toàn bộ lượng token ban đầu đều được phân phối thông qua hoạt động khai thác tự nhiên.
Tuy nhiên, để phù hợp với kiến trúc kỹ thuật mới trong năm 2025, mô hình kinh tế của mạng lưới đã được tái cấu trúc theo đề xuất quản trị ZenIP 42407. Cơ chế phân bổ phần thưởng khối hiện tại tập trung mạnh vào tính bền vững và phi tập trung, cụ thể như sau:
- 40% – Phần thưởng Collator: Dành cho các đơn vị chịu trách nhiệm thu thập và xác thực giao dịch, thay thế vai trò của thợ đào truyền thống trong cấu trúc mới.
- 27.5% – Horizen Foundation: Nguồn ngân sách dùng để duy trì hoạt động tổ chức, marketing và các chiến lược định hướng dài hạn.
- 17.5% – Sáng kiến Bền vững ZEN: Quỹ đặc biệt nhằm hỗ trợ an ninh mạng lưới và các nỗ lực duy trì tính ổn định của hệ thống (thường liên quan đến Secure Nodes cũ chuyển đổi).
- 10% – DAO Treasury: Kho bạc phi tập trung, nơi cộng đồng có quyền biểu quyết sử dụng nguồn vốn này cho các mục đích chung.
- 5% – Tài trợ phát triển (Growth Grants): Gói kích cầu dành cho các lập trình viên và dự án xây dựng dApp trên hệ sinh thái Horizen.
Mua ZEN Token ở đâu?
Là một dự án lâu đời và uy tín, ZEN được niêm yết trên hầu hết các sàn giao dịch Tier-1 toàn cầu như: Binance, Coinbase, Bybit, OKX, KuCoin.
Roadmap
Lộ trình phát triển của Horizen phản ánh sự chuyển mình từ Privacy Coin sang Web3 Infrastructure:
- 2017 – 2018: Ra mắt ZenCash, sau đó đổi tên thành Horizen. Xây dựng mạng lưới Node lớn nhất thị trường.
- 2019 – 2021: Phát triển và ra mắt Mainnet của giao thức Zendoo, mở ra kỷ nguyên sidechain.
- 2023 – 2024: Ra mắt Horizen EON (EVM Sidechain). Thực hiện bước đi chiến lược loại bỏ tính năng ẩn danh (Deprecate Shielded Pools) trên Mainchain để tuân thủ quy định toàn cầu. Hợp tác với LayerZero và các dự án DeFi lớn.
- 2025 (Hiện tại & Tương lai): Tập trung vào Horizen 2.0. Mục tiêu là tối ưu hóa kiến trúc modular, giảm chi phí xác thực bằng chứng ZK (Proof Verification) và mở rộng hệ sinh thái dApp trên EON. Dự án cũng đang nghiên cứu các giải pháp để chuyển đổi mainchain sang cơ chế hiệu quả hơn hoặc lai ghép (Hybrid).
Xem thêm: First Digital USD là gì? Đánh giá chi tiết Stablecoin thế hệ mới 2026
Hệ sinh thái và cộng đồng
Hệ sinh thái
Hệ sinh thái Horizen hiện đang tập trung mạnh mẽ vào Horizen EON. Các mảnh ghép DeFi như sàn DEX (ví dụ: SpookySwap đã tích hợp), Lending protocol, và các cầu nối (Cross-chain Bridges) đang hoạt động sôi nổi.
Mảng NFT và Gaming cũng bắt đầu nhen nhóm trên EON nhờ chi phí gas rẻ và tốc độ xác thực nhanh. Bên cạnh đó, Horizen Labs cũng cung cấp dịch vụ cho các doanh nghiệp Web2 muốn xây dựng blockchain riêng (Enterprise Solutions).
Cộng đồng
Horizen sở hữu một cộng đồng cực kỳ trung thành và thiên về kỹ thuật (tech-savvy). Khác với các cộng đồng meme coin ồn ào, cộng đồng ZEN bao gồm nhiều thợ đào (miners) và người vận hành node (node operators) đã gắn bó với dự án từ năm 2017. Họ hoạt động tích cực trên Discord và diễn đàn quản trị, thường xuyên thảo luận về các đề xuất nâng cấp mạng lưới (ZenIP). Đây là một trong những cộng đồng phi tập trung thực chất nhất trong không gian crypto.
Đội ngũ phát triển và các nhà đầu tư lớn
Đội ngũ phát triển
Horizen được dẫn dắt bởi những bộ não xuất sắc:
- Rob Viglione (Co-founder): Tiến sĩ Tài chính, cựu cố vấn khoa học cho Bitshares và từng làm việc trong ngành công nghiệp vũ trụ. Ông là người định hình tầm nhìn kinh tế cho Horizen.
- Rolf Versluis (Co-founder): Tốt nghiệp Học viện Hải quân Hoa Kỳ, có kinh nghiệm dày dặn trong lĩnh vực CNTT và khai thác tiền điện tử quy mô lớn.
Nhà đầu tư
Horizen nhận được sự hậu thuẫn mạnh mẽ từ các tổ chức đầu tư hàng đầu, đặc biệt là mối quan hệ mật thiết với Digital Currency Group (DCG) – công ty mẹ của Grayscale và CoinDesk.
Grayscale Investments: Đã thành lập quỹ tín thác Grayscale Horizen Trust, cho phép các nhà đầu tư tổ chức tiếp cận với ZEN. Đây là bảo chứng uy tín cực lớn mà ít dự án nào có được.
Ngoài ra, dự án còn nhận được sự hỗ trợ từ các quỹ như Liberty City Ventures và Kenetic Capital.
Cập nhật giá Horizen (ZEN)
Giá Horizen (ZEN) mới nhất hôm nay theo Coinmarketcap.
Có nên đầu tư vào Horizen (ZEN) không?
Horizen là một dự án “lão làng” đã chứng minh được sức sống mãnh liệt qua nhiều chu kỳ thị trường. Việc chuyển đổi từ một đồng coin ẩn danh sang nền tảng smart contract tương thích EVM cho thấy sự nhạy bén của đội ngũ lãnh đạo. Điểm mạnh lớn nhất của Horizen là công nghệ ZK dẫn đầu, mạng lưới node phi tập trung khổng lồ và sự chống lưng của Grayscale/DCG. Token ZEN với nguồn cung giới hạn 21 triệu (giống Bitcoin) tạo ra sự khan hiếm tự nhiên.
Tuy nhiên, nhà đầu tư cần cân nhắc kỹ lưỡng. Horizen đang phải cạnh tranh gay gắt với các nền tảng Layer-0/Layer-1 mới nổi và nhanh nhạy hơn như Optimism, Arbitrum hay Celestia. Việc loại bỏ tính năng ẩn danh, dù tốt cho pháp lý, nhưng cũng làm mất đi một lượng người dùng trung thành ban đầu (purists). Hệ sinh thái DeFi trên EON dù phát triển nhưng vẫn còn khiêm tốn so với các đối thủ lớn.
Do đó, nếu bạn là nhà đầu tư tổ chức hoặc cá nhân ưa thích sự an toàn, tin tưởng vào công nghệ Zero-Knowledge và các dự án có nền tảng pháp lý vững chắc tại Mỹ, Horizen là một lựa chọn đáng xem xét cho danh mục dài hạn. Ngược lại, nếu bạn tìm kiếm sự bùng nổ lợi nhuận ngắn hạn từ các xu hướng “hot trend” hay memecoin, ZEN có thể không phải là lựa chọn tối ưu do biến động giá thường đi theo xu hướng bền vững hơn là bơm thổi.
Kết luận
Horizen (ZEN) không chỉ là một đồng tiền mã hóa, mà là một mạng lưới hạ tầng blockchain mạnh mẽ đang trong quá trình tái định vị thương hiệu thành công. Với sự ra mắt của Horizen EON và chiến lược tuân thủ pháp lý thông minh, dự án đang mở ra cánh cửa để dòng tiền tổ chức chảy vào hệ sinh thái Web3 của mình.
Lưu ý: Bài viết này chỉ mang mục đích cung cấp thông tin và phân tích, không được xem là lời khuyên đầu tư tài chính. Hãy luôn tự mình nghiên cứu (DYOR) trước khi đưa ra bất kỳ quyết định đầu tư nào.
Link đăng ký tài khoản các sàn giao dịch hàng đầu hiện nay: Binance/OKX/BingX/MEXC/Bybit/Bitget