Trong thế giới tài chính hiện đại, các công cụ đầu tư ngày càng đa dạng, mang đến nhiều cơ hội cũng như thách thức cho nhà giao dịch. Một trong những hình thức phổ biến nhưng vẫn còn khá mới mẻ với nhiều nhà đầu tư Việt Nam là CFD. Đây là phương thức giao dịch phái sinh cho phép bạn kiếm lời từ biến động giá mà không cần sở hữu tài sản cơ sở. Vậy CFD là gì? Hãy Tạp chí Coin cùng tìm hiểu nhé!
CFD là gì?
CFD (Contract for Difference) hay Hợp đồng chênh lệch, là một hình thức giao dịch phái sinh tài chính, trong đó nhà đầu tư và nhà môi giới thỏa thuận trao đổi phần chênh lệch về giá của một tài sản giữa thời điểm mở và đóng lệnh. Điểm đặc biệt của CFD là bạn không cần sở hữu tài sản cơ sở (như cổ phiếu, vàng hay tiền điện tử) mà vẫn có thể đầu tư vào biến động giá của chúng.
Thay vì mua vàng vật chất hay cổ phiếu thật, người giao dịch CFD chỉ cần dự đoán xu hướng giá của tài sản đó, nếu đoán đúng, họ sẽ hưởng lợi từ phần chênh lệch giá; ngược lại, nếu đoán sai, họ sẽ chịu lỗ tương ứng.
CFD hoạt động như thế nào?
Giao dịch CFD cho phép bạn mở vị thế mua (long) nếu tin rằng giá tài sản sẽ tăng, hoặc vị thế bán (short) nếu dự đoán giá sẽ giảm. Khi kết thúc giao dịch, lợi nhuận (hoặc thua lỗ) sẽ được tính dựa trên sự chênh lệch giữa giá mở và giá đóng, nhân với khối lượng giao dịch.
Một điểm quan trọng là CFD sử dụng đòn bẩy tài chính, nghĩa là bạn chỉ cần bỏ ra một phần nhỏ vốn (ký quỹ) để kiểm soát một khối lượng tài sản lớn hơn nhiều. Ví dụ, với đòn bẩy 1:10, bạn chỉ cần 100 USD để giao dịch lệnh có giá trị 1.000 USD. Mặc dù điều này giúp tăng lợi nhuận tiềm năng, nhưng cũng đồng thời làm gia tăng rủi ro thua lỗ nếu thị trường đi ngược kỳ vọng.
Ưu điểm và nhược điểm
Ưu điểm
- Không cần sở hữu coin thật: Tránh được các rủi ro về lưu trữ, bảo mật ví, hack hoặc mất khóa riêng.
- Giao dịch cả 2 chiều: Có thể kiếm lợi nhuận ngay cả khi thị trường đi xuống, không như giao dịch spot chỉ lời khi giá tăng.
- Sử dụng đòn bẩy tài chính: Chỉ cần một phần nhỏ vốn (ký quỹ) để kiểm soát vị thế lớn hơn nhiều lần, tiềm năng sinh lời cao.
- Khớp lệnh nhanh, thanh khoản tốt: Các sàn CFD lớn thường cung cấp tốc độ khớp lệnh nhanh, dễ dàng vào/thoát lệnh.
- Tiếp cận nhiều tài sản cùng lúc: Có thể giao dịch BTC, ETH, SOL, ADA, XRP… cùng lúc trên một nền tảng duy nhất.
- Không bị ảnh hưởng bởi vấn đề blockchain: Không lo phí gas cao, tắc nghẽn mạng hay chậm trễ giao dịch on-chain.
Nhược điểm
- Rủi ro đòn bẩy cao: Dễ cháy tài khoản nếu thị trường biến động mạnh và đi ngược hướng dự đoán, đặc biệt khi sử dụng đòn bẩy lớn.
- Không sở hữu tài sản thật: Không thể dùng coin để staking, farming, hoặc lưu trữ dài hạn như nhà đầu tư truyền thống.
- Chi phí phát sinh (phí qua đêm, spread, hoa hồng): Giữ lệnh qua đêm có thể bị tính phí, nhất là khi giữ trong nhiều ngày. Ngoài ra còn có chênh lệch giá và phí giao dịch.
- Phụ thuộc vào nhà môi giới: CFD hoạt động qua các sàn môi giới. Nếu sàn không minh bạch, có thể xảy ra tình trạng thao túng giá, quét stop-loss,…
- Có thể không được pháp luật bảo vệ: Nhiều quốc gia chưa công nhận hoặc cấm CFD crypto. Nếu xảy ra tranh chấp, người dùng có thể không được pháp lý bảo vệ.
Xem thêm: Restaking là gì? TOP 3 dự án nổi bật mảng ReStaking
Các loại tài sản phổ biến được giao dịch CFD
- Các đồng crypto lớn
CFD đối với các đồng tiền mã hóa lớn như Bitcoin (BTC), Ethereum (ETH), Binance Coin (BNB), Solana (SOL) hay Ripple (XRP) là lựa chọn phổ biến nhất. Những tài sản này có vốn hóa lớn, tính thanh khoản cao và thường được niêm yết trên hầu hết các nền tảng giao dịch CFD. Biến động giá của nhóm này tuy vẫn mạnh nhưng ổn định hơn so với altcoin, giúp nhà đầu tư dễ quản lý rủi ro. CFD trên các đồng lớn thường được dùng trong các chiến lược giao dịch theo xu hướng hoặc đầu tư ngắn hạn dựa trên tin tức vĩ mô và sự kiện thị trường.
- Altcoin và token DeFi
Altcoin là những đồng tiền mã hóa ngoài BTC và ETH, và nhiều trong số đó thuộc lĩnh vực tài chính phi tập trung (DeFi). Ví dụ bao gồm Polygon (MATIC), Avalanche (AVAX), Chainlink (LINK), Uniswap (UNI), Aave (AAVE) hay Compound (COMP). CFD trên các tài sản này thường mang lại biên độ lợi nhuận lớn nhờ mức độ biến động cao. Tuy nhiên, chúng cũng tiềm ẩn rủi ro đáng kể, đặc biệt khi chịu tác động từ những thay đổi trong chính sách nền tảng, thanh khoản kém, hoặc tâm lý cộng đồng.
- Token GameFi, NFT và Web3
Các token liên quan đến game blockchain, metaverse, NFT và nền tảng Web3 cũng được giao dịch CFD rộng rãi, bao gồm The Sandbox (SAND), Axie Infinity (AXS), Decentraland (MANA), và Render (RNDR). Các loại tài sản này có xu hướng biến động mạnh trước các sự kiện công nghệ, thông báo hợp tác, hoặc xu hướng đầu tư mới trong cộng đồng. Giao dịch CFD giúp nhà đầu tư lướt sóng nhanh theo các cú pump/dump trong ngành GameFi mà không cần nắm giữ token thật hay tham gia vào hệ sinh thái.
- Cặp tỷ giá crypto/crypto và crypto/fiat
Ngoài việc giao dịch đơn lẻ một đồng tiền, nhiều sàn CFD còn cung cấp các cặp tỷ giá như BTC/USD, ETH/BTC, ADA/USDT hay SOL/EUR. Giao dịch CFD theo cặp giúp trader tận dụng chênh lệch giá giữa hai loại tài sản, phản ánh tương quan sức mạnh giữa các đồng coin hoặc giữa crypto và tiền pháp định. Điều này đặc biệt hữu ích trong môi trường thị trường dao động mạnh hoặc khi nhà đầu tư muốn đa dạng hóa danh mục ngắn hạn mà không cần sở hữu đồng tiền nền.
Xem thêm: Staking là gì? TOP 3 dự án staking phổ biến hiện nay
So sánh CFD với các hình thức đầu tư khác
| Tiêu chí | CFD | Spot | Futures | Đầu tư dài hạn |
|---|---|---|---|---|
| Sở hữu tài sản | Không sở hữu, chỉ giao dịch chênh lệch giá | Sở hữu thật, có thể rút về ví | Không sở hữu tài sản cơ sở | Sở hữu và giữ tài sản dài hạn |
| Đòn bẩy | Có, tùy sàn (thường 1:2 đến 1:100) | Không có đòn bẩy | Có thể cao, lên đến 1:125 hoặc hơn | Không sử dụng đòn bẩy |
| Chiều giao dịch | Giao dịch 2 chiều (mua và bán) | Chỉ mua rồi bán khi có lời | Giao dịch 2 chiều | Chỉ mua để giữ lâu dài |
| Thời gian giữ lệnh | Ngắn hạn, thường trong ngày hoặc vài ngày | Không giới hạn | Có thời gian đáo hạn hoặc phí funding định kỳ | Dài hạn, thường từ vài tháng đến vài năm |
| Phí giao dịch | Spread + phí qua đêm | Phí giao dịch thấp, không có phí giữ lệnh dài hạn | Phí giao dịch + phí funding | Ít tốn phí, chỉ trả khi mua hoặc bán |
| Tính linh hoạt | Cao, dễ điều chỉnh khối lượng nhỏ | Trung bình, phụ thuộc khối lượng giao dịch tối thiểu | Hạn chế hơn do yêu cầu ký quỹ và khối lượng tiêu chuẩn | Phù hợp với người không giao dịch thường xuyên |
| Rủi ro | Cao, đặc biệt khi sử dụng đòn bẩy lớn | Vừa phải, tùy vào biến động thị trường | Cao, dễ bị thanh lý khi giá biến động mạnh | Thấp hơn nếu đầu tư bài bản và dài hạn |
| Đối tượng phù hợp | Trader ngắn hạn, thích giao dịch linh hoạt | Nhà đầu tư muốn tích lũy tài sản và rút về ví | Trader chuyên nghiệp, quen với đòn bẩy và thị trường | Nhà đầu tư dài hạn, không cần theo dõi thị trường thường xuyên |
Lưu ý khi giao dịch CFD
- CFD chỉ là hợp đồng dựa trên chênh lệch giá, bạn không thực sự nắm giữ coin/token. Vì vậy, CFD chỉ phù hợp với mục tiêu đầu cơ ngắn hạn, không phải tích lũy tài sản lâu dài.
- Đòn bẩy giúp tăng lợi nhuận nhưng cũng khuếch đại rủi ro. Chỉ cần biến động nhỏ, tài khoản có thể bị “cháy” nếu không quản lý tốt. Hãy luôn đặt lệnh cắt lỗ và không dùng đòn bẩy quá cao.
- CFD thường kèm theo các chi phí như spread, phí qua đêm và đôi khi cả phí hoa hồng. Những khoản phí này ảnh hưởng lớn nếu bạn giữ lệnh lâu hoặc giao dịch tần suất cao.
- Giao dịch CFD rất dễ bị cuốn vào biến động thị trường. Việc kiểm soát cảm xúc, tuân thủ chiến lược và phân bổ vốn hợp lý là yếu tố then chốt để tồn tại lâu dài.
Tìm hiểu thêm các kiến thức cơ bản về tiền điện tử tại đây
Kết luận
CFD là công cụ đầu tư linh hoạt, cho phép giao dịch cả khi thị trường tăng hoặc giảm. Tuy tiềm năng lợi nhuận cao, nhưng rủi ro cũng lớn do đòn bẩy và biến động giá. Nhà đầu tư cần hiểu rõ cơ chế, quản lý vốn tốt và chọn sàn uy tín để giao dịch hiệu quả.