Celestia là một trong những dự án tiên phong định hình tương lai của công nghệ blockchain thông qua kiến trúc mô-đun hoàn toàn mới, cho phép tách biệt các lớp đồng thuận và dữ liệu để tăng tính linh hoạt, khả năng mở rộng và bảo mật. Hãy cùng Tiền Ảo 24h tìm hiểu Celestia là gì và vì sao nền tảng này được xem là bước đột phá quan trọng trong thiết kế blockchain thế hệ tiếp theo.
Celestia là gì?
Celestia là một blockchain mô-đun (modular blockchain) được thiết kế để tách biệt các lớp cơ bản của mạng blockchain — cụ thể là lớp đồng thuận (consensus) và lớp dữ liệu (data availability) — nhằm giúp các nhà phát triển dễ dàng xây dựng chuỗi khối riêng với mức độ linh hoạt cao hơn.
Thay vì phải tạo một blockchain nguyên khối (monolithic) đảm nhận toàn bộ chức năng như thực thi, đồng thuận và lưu trữ dữ liệu, Celestia cho phép các dự án triển khai “rollup” hoặc “chain riêng” dựa trên hạ tầng của mình mà không cần thiết lập lớp đồng thuận riêng. Nhờ cơ chế này, Celestia giúp tăng khả năng mở rộng, giảm chi phí triển khai và thúc đẩy đổi mới trong thế giới Web3, trở thành nền tảng nền tảng quan trọng cho các blockchain thế hệ mới.
Mục tiêu phát triển của Celestia:
- Tách biệt các lớp chức năng trong blockchain: Celestia hướng tới việc chia tách lớp đồng thuận và lớp thực thi, giúp các dự án tự do xây dựng chuỗi riêng mà vẫn tận dụng được tính bảo mật chung của mạng lưới.
- Tăng khả năng mở rộng và giảm chi phí: Bằng việc chỉ tập trung vào đồng thuận và tính sẵn có dữ liệu, Celestia giúp giảm tải cho mạng lưới, mang lại hiệu suất cao và chi phí thấp hơn cho các nhà phát triển dApp và rollup.
- Khuyến khích mô hình blockchain mô-đun: Dự án đặt mục tiêu định hình kỷ nguyên mới, nơi mỗi chuỗi có thể tùy chỉnh hoàn toàn chức năng, tương tự như cách ứng dụng được xây trên nền tảng đám mây.
- Thúc đẩy sự phân quyền và bảo mật: Celestia đảm bảo rằng mọi chuỗi xây dựng trên mạng đều có thể thừa hưởng mức độ bảo mật mạnh mẽ mà không cần thiết lập validator riêng.
- Xây dựng hệ sinh thái mở: Dự án mong muốn tạo môi trường nơi các nhà phát triển, cộng đồng và dự án khác có thể cùng nhau mở rộng hệ sinh thái modular blockchain, từ đó thúc đẩy sự phát triển của Web3 một cách toàn diện.
Xem thêm: Celo là gì? Giải pháp blockchain hướng tới tài chính di động phi tập trung
Cơ chế hoạt động của Celestia
Lớp đồng thuận và dữ liệu (Consensus & Data Availability Layer):
Celestia chịu trách nhiệm xử lý toàn bộ cơ chế đồng thuận và đảm bảo tính sẵn có của dữ liệu. Mạng lưới xác thực giao dịch, lưu trữ thông tin một cách minh bạch và cung cấp một nền tảng bảo mật chung cho tất cả các chuỗi con (app-chain hoặc rollup) xây dựng trên Celestia. Việc tách lớp đồng thuận ra khỏi lớp thực thi giúp giảm áp lực xử lý và duy trì sự phân quyền, đồng thời đảm bảo rằng mọi chuỗi triển khai trên nền tảng đều được thừa hưởng độ bảo mật mạnh mẽ của mạng lưới.
Lớp thực thi (Execution Layer):
Các dự án triển khai lớp thực thi riêng của mình để xử lý logic ứng dụng, hợp đồng thông minh hoặc các giao dịch mà không phụ thuộc trực tiếp vào mạng lưới Celestia. Điều này cho phép các nhà phát triển tối ưu hóa chuỗi theo nhu cầu sử dụng, từ việc cải thiện hiệu suất, tùy chỉnh chức năng, đến chuyên môn hóa cho từng loại ứng dụng. Lớp thực thi tách biệt giúp các dự án linh hoạt hơn trong việc phát triển mà vẫn duy trì sự bảo mật và ổn định nhờ lớp đồng thuận chung.
Rollup và app-chain:
Celestia hỗ trợ các giải pháp rollup và app-chain, cho phép chúng tận dụng lớp đồng thuận và lưu trữ dữ liệu chung mà không phải xây dựng validator hoặc cơ sở hạ tầng đồng thuận riêng. Cơ chế này giúp giảm chi phí triển khai, tăng tốc độ phát triển dự án và tạo ra môi trường linh hoạt để các ứng dụng Web3 có thể mở rộng quy mô nhanh chóng.
Cơ chế bảo mật và mở rộng:
Nhờ kiến trúc mô-đun, Celestia đảm bảo mạng lưới có khả năng mở rộng vượt trội, xử lý lượng lớn giao dịch mà không làm nghẽn hệ thống. Việc tách lớp thực thi ra khỏi lớp đồng thuận vừa duy trì tính phân quyền vừa tối ưu hóa hiệu suất, giúp nhiều ứng dụng Web3 hoạt động đồng thời trên cùng một nền tảng mà vẫn đảm bảo an toàn dữ liệu và độ tin cậy cao.
Đội ngũ phát triển và các nhà đầu tư lớn
Đội ngũ phát triển
Đội ngũ phát triển của Celestia bao gồm những cá nhân có kinh nghiệm sâu rộng trong lĩnh vực blockchain và công nghệ phần mềm:
- Mustafa Al-Bassam (Co-Founder & CEO): Người đồng sáng lập và điều hành dự án, chịu trách nhiệm định hướng chiến lược tổng thể và phát triển mạng lưới.
- Ismail Khoffi (Co-Founder & CTO): Đồng sáng lập và Giám đốc công nghệ, dẫn dắt các quyết định về kiến trúc blockchain mô-đun và các giải pháp kỹ thuật.
- John Adler (Co-Founder & CRO): Đồng sáng lập và Giám đốc vận hành, tập trung vào mở rộng quan hệ đối tác và phát triển kinh doanh.
- Nick White (COO): Giám đốc điều hành, quản lý các hoạt động hàng ngày và đảm bảo vận hành trơn tru của dự án.
- Ekram Ahmed (Head of Communications & Head of Marketing): Chịu trách nhiệm truyền thông và xây dựng thương hiệu, giúp Celestia kết nối hiệu quả với cộng đồng và nhà đầu tư.
- Jeremy Sklaroff (General Counsel & Head of Operations): Cố vấn pháp lý và quản lý vận hành, đảm bảo tuân thủ pháp luật và quản trị mạng lưới hiệu quả.
- Matthew Sevey (Director of Engineering): Giám đốc kỹ thuật, dẫn dắt đội ngũ phát triển và triển khai các giải pháp công nghệ cốt lõi.
Đội ngũ này kết hợp kinh nghiệm kỹ thuật và quản lý, tạo nền tảng vững chắc giúp Celestia phát triển các giải pháp blockchain mô-đun tiên tiến.
Các nhà đầu tư lớn
Các nhà đầu tư lớn của Celestia bao gồm nhiều quỹ đầu tư mạo hiểm nổi tiếng trong lĩnh vực blockchain và crypto. Một số cái tên tiêu biểu có thể kể đến là Polychain Capital, nổi bật với các khoản đầu tư vào nhiều dự án Layer 1 và Layer 2; Coinbase Ventures, quỹ đầu tư chiến lược của sàn Coinbase, thường hỗ trợ các dự án tiềm năng với tầm nhìn dài hạn; Variant Fund, tập trung vào các dự án cơ sở hạ tầng Web3; NGC Ventures, một quỹ toàn cầu chuyên đầu tư vào các blockchain và hệ sinh thái crypto mới.
Đặc điểm nổi bật của Celestia
Cách vận hành của Celestia Blockchain:
- Lớp đồng thuận được đảm nhiệm bởi mạng lưới Celestia.
- Lớp thực thi tồn tại trên blockchain riêng của từng dự án, cho phép tối ưu hóa và chuyên môn hóa theo từng trường hợp sử dụng.
Đặc tính riêng:
- Dễ dàng phát triển các ứng dụng: Giúp giảm chi phí triển khai và duy trì blockchain riêng.
- Cung cấp tính linh hoạt: Cho phép tùy chỉnh chuỗi và chức năng theo nhu cầu của người dùng.
- Tăng cường khả năng mở rộng: Mở rộng dung lượng và khả năng xử lý, giúp nhiều người dùng tiếp
Hệ sinh thái của Celestia
Hệ sinh thái của Celestia tập trung vào việc xây dựng nền tảng modular blockchain và các công cụ hỗ trợ phát triển rollup, app-chain, đồng thời mở rộng khả năng cho các ứng dụng Web3. Một số sản phẩm và thành phần chính trong hệ sinh thái Celestia gồm:
- Celestia Blockchain: Nền tảng chính chịu trách nhiệm về lớp đồng thuận và tính sẵn có dữ liệu, cung cấp bảo mật chung cho toàn bộ hệ sinh thái.
- Rollup trên Celestia: Các rollup tận dụng lớp đồng thuận và lưu trữ dữ liệu của Celestia để thực thi hợp đồng thông minh, xử lý giao dịch nhanh chóng mà không cần xây dựng cơ sở hạ tầng blockchain riêng.
- App-chain (Chuỗi ứng dụng riêng): Cho phép các dự án triển khai chuỗi riêng, tối ưu hóa theo nhu cầu cụ thể của ứng dụng, đồng thời thừa hưởng bảo mật từ mạng lưới Celestia.
- Công cụ phát triển và SDK: Hệ sinh thái Celestia cung cấp các bộ công cụ hỗ trợ nhà phát triển xây dựng, triển khai và quản lý các rollup hoặc app-chain một cách dễ dàng, giảm chi phí và thời gian phát triển.
- Cộng đồng và các dự án tích hợp: Nhiều dự án và cộng đồng đang phát triển trên Celestia, từ nền tảng DeFi, NFT đến các giải pháp cơ sở hạ tầng Web3, mở rộng hệ sinh thái và tăng giá trị sử dụng cho mạng lưới.
Xem thêm: Livepeer là gì? Giải pháp livestream Web3 giảm chi phí
Token của Celestia là gì?
Thông tin cơ bản về TIA
- Tên token: TIA
- Ký hiệu: TIA
- Blockchain: Celestia
- Hợp đồng: Không áp dụng (Celestia là chain riêng, không phải token ERC‑20)
- Tổng cung hiện tại: 1.151.412.770 TIA
- Cung lưu hành: 835.465.847 TIA
- Loại token: Utility & Governance
TIA là token chính thức của mạng lưới Celestia, một blockchain lớp dữ liệu được thiết kế để tách biệt chức năng đồng thuận và lưu trữ dữ liệu ra khỏi lớp thực thi. Token TIA đóng vai trò trung tâm trong hệ sinh thái Celestia, cho phép người nắm giữ stake để bảo mật mạng lưới và nhận phần thưởng, đồng thời sử dụng để trả phí dịch vụ dữ liệu trên mạng.
Ngoài ra, TIA còn là công cụ quản trị mạng, giúp chủ sở hữu tham gia bỏ phiếu và quyết định các cải tiến, nâng cấp của Celestia, đảm bảo sự phát triển bền vững theo hướng cộng đồng mong muốn.
Phân bổ TIA
Cơ cấu phân bổ token TIA được thiết kế nhằm đảm bảo sự phát triển bền vững, cân bằng lợi ích giữa nhà phát triển, nhà đầu tư và cộng đồng người dùng. Mỗi phần phân bổ đều có vai trò chiến lược trong việc mở rộng hệ sinh thái, duy trì bảo mật mạng lưới và khuyến khích sự tham gia lâu dài. Cụ thể, tỷ lệ phân bổ của TIA được chia như sau:
- Inflation (CIP-29) – 30,59%: Phần này được sử dụng để duy trì nguồn cung dài hạn, khuyến khích người tham gia xác thực mạng và đảm bảo tính bảo mật của hệ thống.
- R&D & Ecosystem – 16,27%: Dành cho hoạt động nghiên cứu, phát triển sản phẩm và mở rộng hệ sinh thái TIA, hỗ trợ các dự án đối tác và nhà phát triển.
- Public Allocation – 12,15%: Phân bổ cho cộng đồng thông qua các chương trình mở bán, airdrop hoặc hoạt động khuyến khích người dùng tham gia sớm.
- Early Backers: Series A&B – 11,95%: Trao cho các nhà đầu tư và tổ chức tham gia vào các vòng gọi vốn giai đoạn đầu để hỗ trợ tài chính cho dự án.
- Initial Core Contributors – 10,71%: Dành cho đội ngũ phát triển cốt lõi đã đóng góp trực tiếp vào việc xây dựng nền tảng TIA.
- Early Backers: Seed – 9,66%: Phần thưởng cho các nhà đầu tư hạt giống (Seed investors) – những người đã hỗ trợ dự án ngay từ giai đoạn sơ khai.
- Inflation – 8,67%: Là nguồn cung mở rộng thêm theo thời gian để duy trì tính ổn định và khuyến khích sự tham gia lâu dài trong mạng lưới.
Lịch phát hành TIA
Lịch mở khóa token TIA được triển khai dần trong giai đoạn 2024–2027, với lượng token lưu hành tăng đều theo thời gian. Trong năm 2024, dự án bắt đầu mở khóa cho các nhóm nhà đầu tư sớm và cộng đồng. Giai đoạn 2025–2026 đánh dấu sự gia tăng mạnh khi các phần phân bổ chính như R&D & Ecosystem, Core Contributors và Series A&B lần lượt được giải ngân.
Đến cuối năm 2027, gần như toàn bộ lượng token TIA dự kiến sẽ được mở khóa hoàn toàn, nâng tổng cung lưu hành lên khoảng 1,15 tỷ TIA, đảm bảo tính ổn định và hỗ trợ tăng trưởng lâu dài cho hệ sinh thái Celestia.
Roadmap
- 2021 – Hình thành dự án: Celestia được giới thiệu như blockchain mô-đun đầu tiên trên thế giới, tách biệt lớp đồng thuận và lớp dữ liệu, đặt nền móng cho khả năng mở rộng vượt trội.
- 2022 – Ra mắt testnet “Mamaki”: Đánh dấu bước tiến lớn trong việc thử nghiệm công nghệ Data Availability Sampling (DAS) và kiểm tra khả năng mở rộng mạng lưới.
- 2023 – Mainnet Beta: Celestia chính thức ra mắt Mainnet Beta, phát hành token TIA, cho phép người dùng và nhà phát triển triển khai các rollups độc lập, mở đầu kỷ nguyên “modular blockchain”.
- 2024 – Mở rộng hệ sinh thái: Tập trung tích hợp nhiều dự án layer 2, tăng cường hợp tác với các nền tảng như Arbitrum Orbit, Polygon CDK và Optimism OP Stack, đồng thời ra mắt chương trình khuyến khích nhà phát triển.
- 2025 – Tối ưu hóa hiệu suất mạng: Nâng cấp cơ chế Data Availability Sampling, cải thiện tốc độ xử lý và giảm chi phí giao dịch, hỗ trợ tốt hơn cho các ứng dụng phi tập trung (dApps).
- 2026 – Triển khai các giải pháp mở rộng đa chuỗi: Mở rộng khả năng tương tác giữa các mạng modular, cho phép các rollups trên Celestia giao tiếp mượt mà với nhau.
- 2027 – Hoàn thiện hạ tầng modular: Mục tiêu đạt được khả năng mở rộng tối đa, giảm độ trễ mạng và đưa Celestia trở thành nền tảng dữ liệu tiêu chuẩn cho các blockchain thế hệ mới.
Cập nhật giá TIA mới nhất hôm nay
Giá Celestia (TIA) mới nhất hôm nay theo Coinmarketcap.
Có nên đầu tư vào TIA không?
Theo đánh giá của nhiều chuyên gia, TIA – token của Celestia – sở hữu tiềm năng dài hạn nhờ mô hình blockchain mô-đun tiên phong, giúp cải thiện khả năng mở rộng và hỗ trợ các dự án rollup. Một số nhà phân tích cho rằng TIA có thể tăng trưởng tốt nếu hệ sinh thái tiếp tục mở rộng và thu hút nhiều đối tác lớn.
Tuy vậy, rủi ro vẫn tồn tại do lịch mở khóa token kéo dài và nguồn cung tăng dần, có thể gây áp lực lên giá trong ngắn hạn. Nhìn chung, TIA phù hợp với nhà đầu tư dài hạn, chấp nhận rủi ro, bởi dù tiềm năng công nghệ rõ rệt, dự án vẫn cần thời gian để khẳng định vị thế trên thị trường.
Kết luận
Tóm lại, Celestia đánh dấu một bước ngoặt quan trọng trong công nghệ blockchain với mô hình mô-đun hóa, tách biệt rõ ràng các lớp xử lý để tối ưu khả năng mở rộng và tương tác. Dự án không chỉ mở ra hướng đi mới cho hạ tầng blockchain mà còn tạo nền tảng cho sự phát triển của các mạng lưới phi tập trung trong tương lai. Với tầm nhìn dài hạn và công nghệ đột phá, Celestia hứa hẹn sẽ trở thành một trong những nền tảng cốt lõi của kỷ nguyên blockchain thế hệ mới.
Link đăng ký tài khoản các sàn giao dịch hàng đầu hiện nay: Binance/OKX/BingX/MEXC/Bybit/Bitget