Giữa bối cảnh thị trường crypto luôn vận động không ngừng, một tiêu chuẩn token mới mang tên BRC-20 đã nhanh chóng tạo nên một làn sóng quan tâm mạnh mẽ. Đây không chỉ là một thử nghiệm đơn thuần, mà còn được xem là bước tiến mở ra một chương mới cho các ứng dụng trên chính blockchain Bitcoin. Dù có tên gọi gợi nhớ đến ERC-20 của Ethereum, BRC-20 lại sở hữu cơ chế hoạt động và tiềm năng phát triển hoàn toàn khác biệt. Vậy bản chất của BRC-20 là gì? Cùng GenZ Đầu tư tìm hiểu nhé.
BRC-20 là gì?
BRC-20 là một tiêu chuẩn token thử nghiệm, cho phép tạo và chuyển các token có thể thay thế (fungible tokens) trực tiếp trên chuỗi khối Bitcoin. Tiêu chuẩn này được tạo ra bởi một nhà phát triển ẩn danh có tên là “Domo” vào tháng 3 năm 2023, lấy cảm hứng từ tiêu chuẩn ERC-20 nổi tiếng của Ethereum.
Điểm đột phá của BRC-20 nằm ở việc nó sử dụng giao thức Ordinals để “ghi” (inscribe) dữ liệu JSON vào các đơn vị nhỏ nhất của Bitcoin là Satoshi. Mỗi “inscription” này sẽ chứa thông tin về token như tên, tổng cung, và các quy tắc chuyển nhượng, từ đó tạo ra một loại tài sản mới trên mạng Bitcoin.
Nói một cách đơn giản thì nếu trước đây Bitcoin chỉ được xem là “vàng kỹ thuật số” để lưu trữ giá trị, thì BRC-20 đã mở ra khả năng phát hành các loại token tương tự như trên Ethereum (ví dụ: memecoin, token tiện ích) ngay trên mạng lưới an toàn nhất thế giới.
Cơ chế hoạt động của BRC-20 là gì?
BRC-20 không sử dụng hợp đồng thông minh (smart contract) phức tạp như ERC-20. Thay vào đó, nó hoạt động dựa trên hai nguyên tắc chính của Ordinals:
- Lý thuyết Ordinals (Ordinal Theory): Giao thức này gán một số thứ tự duy nhất cho mỗi Satoshi, cho phép theo dõi và giao dịch chúng một cách riêng lẻ.
- Inscriptions (Ghi dữ liệu): Người dùng có thể “ghi” một đoạn dữ liệu (văn bản, hình ảnh, JSON) vào một Satoshi cụ thể. Với BRC-20, dữ liệu được ghi là tệp tin JSON xác định các thuộc tính của token.
Xem thêm: Mainnet là gì? Mainnet ảnh hưởng đến giá trị coin như thế nào?
Đặc điểm của BRC-20 là gì?
Dù lấy cảm hứng từ ERC-20, BRC-20 không phải là một bản sao. Nó hoạt động theo những quy tắc hoàn toàn riêng, tạo ra sự khác biệt rõ rệt so với tiêu chuẩn trên Ethereum.
- Về công nghệ lõi: ERC-20 vận hành trên nền tảng hợp đồng thông minh (smart contracts) linh hoạt. Ngược lại, BRC-20 sử dụng một phương pháp đơn giản hơn là “khắc” dữ liệu trực tiếp lên từng Satoshi (đơn vị nhỏ nhất của Bitcoin) thông qua giao thức Ordinals.
- Về chức năng: Hợp đồng thông minh cho phép ERC-20 có các tính năng phức tạp như staking, bỏ phiếu, hay tương tác với DeFi. BRC-20 hiện tại chỉ giới hạn ở các chức năng cơ bản: phát hành, đúc và chuyển token.
- Về hiệu suất và chi phí: Vì chạy trên mạng lưới Proof-of-Work của Bitcoin vốn không được tối ưu cho loại hoạt động này, BRC-20 thường xuyên gây tắc nghẽn mạng và đẩy phí giao dịch lên cao.
- Về nguồn gốc: BRC-20 không ra đời từ một tổ chức lớn mà là một thử nghiệm được tạo ra bởi nhà phát triển ẩn danh “Domo”, với mục tiêu duy nhất là chứng minh khả năng tồn tại của token trên Bitcoin.
- Về sức ảnh hưởng: Mặc dù đơn giản, sự mới lạ của BRC-20 đã tạo ra một “cơn sốt” đầu tư, nhanh chóng đạt được vốn hóa thị trường hàng tỷ đô la và chứng tỏ sức hấp dẫn to lớn đối với cộng đồng.
Tóm lại, BRC-20 không phải là một phiên bản cải tiến của ERC-20, mà là một hướng đi hoàn toàn khác biệt, tận dụng mạng lưới Bitcoin theo một cách chưa từng có, đi kèm với cả cơ hội và thách thức riêng.
Chức năng của BRC-20 là gì?
Ba chức năng chính của token BRC-20 được xác định qua dữ liệu JSON này:
- Deploy (Triển khai): Tạo ra một token BRC-20 mới với tên, tổng cung và giới hạn mint mỗi lần.
- Mint (Đúc): Người dùng có thể tạo ra một lượng token mới (trong giới hạn cho phép).
- Transfer (Chuyển): Cho phép gửi token từ người này sang người khác.
Ưu và nhược điểm của tiêu chuẩn BRC-20
Ưu điểm
- Tính đơn giản: Dễ dàng triển khai và sử dụng mà không cần kiến thức sâu về hợp đồng thông minh.
- Bảo mật cao: Được xây dựng trên mạng lưới Bitcoin – blockchain an toàn và phi tập trung nhất hiện nay.
- Tính mới mẻ: Mở ra một lĩnh vực hoàn toàn mới cho các nhà phát triển và nhà đầu tư trên Bitcoin.
- Tiềm năng tăng trưởng: Là một “trend” mới, thu hút sự chú ý lớn từ cộng đồng và có thể tạo ra lợi nhuận đột phá.
Nhược điểm
- Hiệu suất kém: Gây tắc nghẽn mạng Bitcoin và đẩy phí giao dịch lên cao.
- Hạn chế về chức năng: Không hỗ trợ các tính năng phức tạp như smart contract của Ethereum.
- Tính thử nghiệm: Vẫn còn là một tiêu chuẩn mới, tiềm ẩn nhiều rủi ro về kỹ thuật và bảo mật.
- Phụ thuộc vào bên thứ ba: Cần các công cụ và thị trường tập trung để lập chỉ mục và giao dịch, làm giảm tính phi tập trung.
Top 3 token BRC-20 tiềm năng nhất hiện nay
ORDI
Khi nói về BRC-20, không thể không nhắc đến $ORDI, token đầu tiên được tạo ra trên tiêu chuẩn này. Nó không chỉ là một tài sản số mà còn là một di sản, đại diện cho viên gạch đầu tiên đặt nền móng cho toàn bộ hệ sinh thái Ordinals. Chính vì vị thế lịch sử này, $ORDI sở hữu giá trị thương hiệu và sự công nhận mà không một token nào khác có thể so sánh được.
Đối với nhiều nhà đầu tư, $ORDI được xem như một “chỉ số” của toàn bộ thị trường BRC-20. Khi dòng tiền tìm đến hệ sinh thái này, $ORDI thường là cái tên được hưởng lợi đầu tiên. Việc được niêm yết trên tất cả các sàn giao dịch lớn như Binance và OKX mang lại cho nó thanh khoản dồi dào và khả năng tiếp cận rộng rãi, biến nó trở thành lựa chọn blue-chip cho những ai muốn đầu tư vào xu hướng token trên Bitcoin.
SATS
$SATS là một memecoin được tạo ra để tôn vinh Satoshi Nakamoto, cha đẻ của Bitcoin. Sức mạnh lớn nhất của SATS không nằm ở công nghệ mà ở câu chuyện hấp dẫn và một cộng đồng người nắm giữ cực kỳ đông đảo. Với tổng cung khổng lồ, SATS dễ dàng được phân phối đến hàng triệu ví, tạo ra một hiệu ứng mạng lưới vững chắc và khó bị lung lay.
Nhiều người ví von SATS như một “SHIB trên mạng Bitcoin”. Trong một thị trường được thúc đẩy nhiều bởi câu chuyện và sự lan tỏa, SATS có đủ các yếu tố để bùng nổ: một cái tên mang tính biểu tượng, sự ủng hộ mạnh mẽ từ cộng đồng và sự hiện diện trên các sàn giao dịch hàng đầu. Đây là một khoản cược vào sức mạnh của văn hóa meme và hiệu ứng đám đông trong thế giới tiền điện tử.
Multibit
Khác biệt hoàn toàn với hai cái tên trên, $MUBI không phải là memecoin mà là token tiện ích của dự án Multibit. Multibit là một trong những “cây cầu nối” (bridge) đầu tiên và quan trọng nhất, giải quyết một vấn đề cốt lõi của hệ BRC-20: sự cô lập. Nó cho phép người dùng chuyển tài sản BRC-20 của mình sang các mạng lưới khác như Ethereum để tham gia vào thế giới DeFi rộng lớn.
Đầu tư vào $MUBI cũng giống như đầu tư vào cơ sở hạ tầng của toàn bộ hệ sinh thái. Khi nhu cầu giao dịch và tương tác chéo chuỗi của token BRC-20 càng tăng, vai trò của Multibit càng trở nên quan trọng, từ đó thúc đẩy giá trị cho token $MUBI. Đây là lựa chọn lý tưởng cho những nhà đầu tư tin tưởng vào sự phát triển dài hạn và khả năng kết nối của BRC-20 với phần còn lại của thế giới crypto.
Xem thêm: Hold coin là gì? Có nên Hold coin trong năm 2025 không?
Tương lai của BRC-20 token
Tương lai của BRC-20 sẽ không nằm ở việc nó trở thành tiêu chuẩn thống trị, mà là ở vai trò của một “di sản số”. Nó đã hoàn thành xuất sắc sứ mệnh lịch sử của mình: chứng minh rằng việc tạo ra tài sản ngay trên chuỗi khối Bitcoin là hoàn toàn khả thi. Giờ đây, các token BRC-20 hàng đầu như $ORDI đang dần được nhìn nhận như một lớp tài sản nền tảng, mang giá trị của người tiên phong và là biểu tượng cho một cuộc cách mạng đã thành công.
Tuy nhiên, chính những hạn chế về hiệu suất và chi phí của BRC-20 đã trở thành động lực cho sự đổi mới. Tương lai gần sẽ chứng kiến sự trỗi dậy mạnh mẽ của các tiêu chuẩn token hiệu quả hơn, điển hình là Runes Protocol. Được thiết kế để gọn nhẹ và thân thiện hơn với cấu trúc của Bitcoin, Runes hứa hẹn sẽ giải quyết bài toán tắc nghẽn mạng, mở đường cho một thế hệ token mới được cộng đồng ưu tiên lựa chọn để phát hành và giao dịch.
Mảnh ghép quan trọng nhất cho tương lai của toàn bộ hệ sinh thái token trên Bitcoin chính là sự phát triển của các giải pháp Layer 2. Các nền tảng này sẽ cung cấp một môi trường giao dịch tốc độ cao với chi phí thấp, cho phép các tài sản như BRC-20 và Runes thực sự được ứng dụng trong DeFi, Gaming, và nhiều lĩnh vực khác. Đây là bước tiến cần thiết để biến Bitcoin từ một “pháo đài” lưu trữ giá trị thành một hệ sinh thái tài chính sôi động và toàn diện.
Xem thêm: Kiến thức Crypto
Kết luận
BRC-20 là một thử nghiệm thú vị và đầy đột phá, mang lại sức sống mới cho blockchain lâu đời nhất. Nó đã tạo ra một thị trường ngách trị giá hàng tỷ đô la và thu hút một lượng lớn người dùng mới. Tuy nhiên, nhà đầu tư cần hết sức cẩn trọng vì đây là một lĩnh vực còn rất mới, biến động mạnh và tiềm ẩn nhiều rủi ro. Việc hiểu rõ BRC-20 là gì và theo dõi các dự án tiên phong như $ORDI, $SATS, $MUBI sẽ giúp bạn có cái nhìn toàn cảnh hơn về một trong những xu hướng nóng nhất của thị trường crypto hiện nay.
Link đăng ký tài khoản các sàn giao dịch hàng đầu hiện nay: Binance/OKX/BingX/MEXC/Bybit/Bitget